Czosnek niedźwiedzi

Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum), zwany także czosnkiem cygańskim lub cebulą czarownic, to cenna roślina jadalna i lecznicza, jedna z najważniejszych roślin miododajnych w lasach liściastych. W porze kwitnienia tworzy w lasach efektowne i aromatyczne białe dywany. W Polsce rośnie głównie w Sudetach, Karpatach i na Pogórzu.
Stanowiska naturalne objęte są ochroną częściową!

Czosnek niedźwiedzi ma zielone lancetowate liście, które pojawiają się wczesną wiosną. Kwitnie na przełomie kwietnia i maja, osiąga wysokość do 40 cm, na początku lata nadziemne części obumierają. Preferuje zacienione i wilgotne miejsca, podłoże żyzne – próchnicze bogate w węglan wapnia. Jest cenną rośliną jadalną i leczniczą. Jadalne są zarówno liście – należy je zbierać przed kwitnieniem – w kwietniu i maju, później liście są łykowate, natomiast cebulki pozyskuje się we wrześniu i październiku.

Działanie czosnku niedźwiedziego
Czosnek niedźwiedzi ma podobne własności lecznicze jak czosnek pospolity, działa m.in.:
– bakteriobójczo,
– obniża ciśnienie krwi,
– pobudza wydzielanie śluzu w oskrzelach
– pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci,
– zapobiega miażdżycy.

Zastosowanie czosnku niedźwiedziego

Czosnek niedźwiedzi stosowany jest w kuchni do sałatek, sosów, kanapek, twarogów i zup. Liście można też przyrządzać podobnie jak szpinak lub sałatę, popularne jest pesto ze świeżych liści zblendowanych z oliwą z oliwek i solą.

Uwaga! Czosnek niedźwiedzi łatwo pomylić z roślinami podobnymi: zimowitem jesiennym i konwalią majową, które są roślinami silnie trującymi!

W Polsce czosnek niedźwiedzi rośnie głównie w Sudetach, Karpatach i na Pogórzu. Należy pamiętać, że stanowiska naturalne objęte są ochroną częściową – można go pozyskiwać tylko po uzyskaniu zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Ale bez problemu można roślinę hodować w ogrodach – w sprzedaży są zarówno cebulki, jak i nasiona.

Jego nazwa wiąże się z legendą, wg której był on pierwszym posiłkiem przebudzających się ze snu zimowego niedźwiedzi.

A tak prezentują się czosnkowe kobierce na górze Tuł, w okolicach szlaku zielonego z Goleszowa na Małą Czantorię.
Autor zdjęć: Krzysztof Rozowski