Mount Everest – najwyższa góra Ziemi

Dach Świata, góra gór, Bogini Niebios, Matka – Bogini Świata, Czoło Nieba – lub po prostu najwyższa góra Ziemi – Mount Everest.
Góra od dawna budziła emocje i pożądanie himalaistów, po licznych próbach zdobycia pierwsi na jej szczycie stanęli 29 maja 1953 roku Nowozelandczyk Edmund Hillary i Szerpa Tenzing Norgay.

Mount Everest leży w Himalajach na granicy Nepalu i Chińskiej republiki Ludowej, ma 8848 m n.p.m. Podawana jest też druga wysokość – 8844 m n.p.m.; różnice wynikają z odmiennego sposobu pomiaru – Chińczycy podają wysokość czystej skały, bez pokrywy śnieżnej.
Mount Everest został po raz pierwszy zmierzony przez geodetów brytyjskich, oni też nadali mu roboczą nazwę Peak XV. Obowiązująca dzisiaj nazwa została nadana w 1865 r. na cześć walijskiego geodety i kartografa Sir George’a Everesta, który był Głównym Geodetą Indii i inicjatorem prac nad mapą Indii. Funkcjonują również nazwy „lokalne”. Tybetańczycy nazywają górę Czomolungma – co znaczy „Bogini Niebios” lub “Matka – Bogini Świata”. Nepalczycy używają nazwy Sagarmatha, która oznacza “Czoło Nieba”.

Mount Everest – najważniejsze NAJ…

Pierwsze potwierdzone zdobycie szczytu – 29 maja 1953 roku – Nowozelandczyk Edmund Hillary i Szerpa Tenzing Norgay
Pierwsze wejście kobiece – 16 maja 1975 – Japonka Junko Tabei
Pierwszy Polak na szczycie (i jednocześnie pierwsza Europejka) – 16 października 1978 r. Wanda Rutkiewicz (jednocześnie jako trzecia kobieta w historii)
Pierwsze zimowe wejście – 17 lutego 1980 r. – Polacy Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki
Pierwsze wejście bez wsparcia tlenowego – 8 maja 1978 Reinhold Messner i Peter Habeler
Pierwsze samotne wejście na szczyt – 20 sierpnia 1980 r. Reinhold Messner
Pierwszy zjazd na nartach (od szczytu do bazy) – 7 października 2000 – słoweński wspinacz i narciarz ekstremalny – Davo Karničar Pierwsze lądowanie na wierzchołku Everestu helikopterem – 14 maja 2005 r. Eurocopter AS 350 B3
Najmłodszy człowiek na szczycie – 13-letni Amerykanin Jordan Romero (maj 2010 r.). Obecnie obowiązują dolne limity wieku – 16 lat od strony nepalskiej – 18 lat od tybetańskiej (chińskiej)
Najstarszy człowiek na Mount Evereście – 80-letni japoński himalaista Yūichirō Miura zdobył szczyt 23 maja 2013

 

Wypadki i tragedie na Mount Everest

Wyprawy na Mount Everest to nie tylko sukcesy i rekordy, ze zdobywaniem “Dachu Świata” łączą się też dramatyczne historie – wypadki śmiertelne w lawinach, z powodu choroby wysokościowej, zamarznięcia, upadku z wysokości… szacuje się, że w dotychczasowej eksploracji Mount Everestu zginęło ok. 300 wspinaczy. Oprócz pojedynczych dramatycznych wypadków zdarzyły się też duże, masowe tragedie, wśród nich m.in.:
27 maja 1989 r. w lawinie zginęli Polacy – Zygmunt Andrzej Heinrich, Eugeniusz Chrobak (zmarł 28 maja), Mirosław Dąsal, Wacław Otręba i Mirosław Gardzielewski. Uratował się tylko Andrzej Marciniak po skomplikowanej akcji ratunkowej, którą prowadził Artur Hajzer
10 maja 1996 r. zginęło 8 osób z dwóch komercyjnych wypraw, m.in. Rob Hall. Na podstawie wydarzeń powstała książka „Wszystko za Everest”, w 2015 r. film „Everest”
18 kwietnia 2014 lawina zabiła 16 nepalskich Szerpów poręczujących trasę przez lodospad
25 kwietnia 2015 miało miejsce trzęsienie ziemi, wskutek czego na bazę główną pod Everestem zeszła lawina śnieżno-lodowo-kamienna, która zabiła 19 osób i raniła 61. Dwa dni później kolejna lawina zabiła trzech Szerpów naprawiających drogę przez lodospad Khumbu

Komercyjne wyprawy na Dach Świata

Mount Everest znajduje się w katalogu ofert firm organizujących wyprawy komercyjne, wystarczy zapłacić określoną kwotę, by spełnić swoje marzenie i móc pochwalić się wejściem na najwyższy szczyt Ziemi. Zagraniczne firmy oferują zorganizowanie wyjazdu w kwocie od około 40 tys. dolarów, Polski Klub Alpejski od 130 000 zł, (w zależności od serwisu, do tego należy dodać jeszcze m.in. obowiązkowe wyposażenie), sam koszt uzyskania licencji na wejście to 11 tys. dolarów.
Dostępność wypraw na Mount Everest stwarza wrażenie, że wystarczy zapłacić i najwyższa góra Ziemi jest nasza. O tym, jak mylne jest to przekonanie świadczą wydarzenia z maja 2019 r., kiedy to z powodu okna pogodowego doszło pod szczytem do prawdziwej kumulacji wspinaczy. Na udostępnionym w internecie zdjęciu widać długą kolejkę „himalaistów-turystów”, którzy czekają, aby wejść na „Dach Świata”. Emocje wzbudza nie tylko ilość – ok. 300 osób, ale też fakt, że w ciągu kilku dni zmarło już 10 wspinaczy. Jedną z przyczyn śmierci było zbyt długie przebywania w „strefie śmierci”.

Co jakiś czas pojawiają się pogłoski o ograniczeniu ilości wydawanych pozwoleń na wejście na szczyt, ale póki co trwa prawdziwa „himalajska” gorączka.
Jako swoistą przeciwwagę tych historii przypominamy relację Wandy Rutkiewicz, która 40 lat temu, jako pierwszy Polak stanęła na szczycie Mount Everestu. Jej wspomnienia znalazły się m.in. w książce “Na jednej linie”., fragmenty opublikowane są na naszym portalu dzięki uprzejmości Wydawnictwa Iskry:
CZAS EVERESTU część I
CZAS EVERESTU część II

Zdjęcia Mount Everestu – Łukasz Odzimek – Poza Trasą, więcej materiałów można znaleźć na stronie: https://pozatrasa.pl/galerie-z-podrozy/tybet/mt-everst-base-camp/