Naparstnica – to wysoka, mierząca 100 – 160 cm roślina pokryta dzwonkowatymi kwiatami tworzącymi piękne, różnobarwne – fioletowe, żółte, białe lub czerwone grona. Naparstnica jest znanym od dawna preparatem leczniczym wykorzystywanym głównie w leczeniu niewydolności mięśnia sercowego, ale jednocześnie niewłaściwie stosowana może być bardzo niebezpiecznym źródłem zatrucia. Ze względu na swoje piękne kwiaty chętnie uprawiana jest w przydomowych ogródkach.
Znaleźć ją można na polankach śródleśnych, łąkach i na obrzeżach lasu – lubi stanowiska słoneczne lub półcieniste, wymaga żyznej gleby, kwitnie od czerwca do sierpnia tworząc w wielu miejscach imponujące, kolorowe skupiska.

Zdjęcia naparstnicy purpurowej (Międzybrodzie Bialskie) – Krzysztof Rozowski

Naparstnica
Naparstnica to roślina zielna dwuletnia lub bylina z rodziny babkowatych. Rośnie na terenie całej Europy i Azji, w Polsce występuje najliczniej w południowo-zachodniej części kraju.

Spośród wielu różnych gatunków najpopularniejszymi są:
naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea) – kwiaty w kolorze purpurowoczerwonym, wewnątrz mają ciemniejsze plamki, kwitnie od czerwca do sierpnia. Jest rośliną silnie trującą, nie jest objęta ochroną gatunkową.
naparstnica zwyczajna (Digitalis grandiflora) – kwiaty mają żółty kolor z brunatnymi plamami, które są ciemniejsze wewnątrz. Jest rośliną trującą dla ludzi i niemal wszystkich zwierząt. Obecnie nie stosuje się jej do celów leczniczych ze względu na jej silne własności toksyczne. Objęta jest ochroną gatunkową.
naparstnica wełnista (Digitalis lanata) – roślina trująca, kwiaty mają brązowo-żółty kolor z fioletowymi pasemkami. Obecnie wyłącznie ten gatunek używany jest w Polsce w celach farmakologicznych. 

Naparstnica jako środek leczniczy

Liście naparstnicy purpurowej i wełnistej (Digitalis purpurea i Digitalis lanata) zawierają glikozydy nasercowe, które wzmacniają siłę skurczu serca, jednocześnie obniżają jego częstotliwość. Leki z naparstnicą stosuje się w leczeniu niewydolności krążenia, migotania przedsionków, niewydolności mięśnia sercowego, dusznicy sercowej.

W naszym kraju naparstnica purpurowa znajduje się pod ochroną. Uprawia się ją na potrzeby przemysłu farmaceutycznego.

Naparstnica

Objawy zatrucia naparstnicą

Warto pamiętać, że niewłaściwe stosowanie preparatów leczniczych może wywoływać niepożądane skutki – absolutnie nie wolno zażywać samodzielnie przygotowanych leków! Należy też bardzo ostrożnie traktować świeżą roślinę – czasem już samo dotykanie liści może spowodować niekorzystną reakcję, np.: bóle głowy, senność, duszność, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, nudności, wymioty, biegunkę i utratę apetytu.
W przypadku wystąpienia takich objawów należy skontaktować się z lekarzem.

Naparstnica