Największe, najsławniejsze, najciekawsze i jeszcze kilka naj… z zakresu geografii, przyrody, historii, kultury, religii, etnografii, jednym słowem wszystkiego co ważne w Bieszczadach.
Dla wszystkich miłośników tego regionu przygotowaliśmy quiz – 15 pytań z różnych kategorii, które wybraliśmy z puli “555 zagadek o Bieszczadach” Wydawnictwa Bezdroża.
Zapraszamy do udziału w zabawie, jednocześnie polecamy “pełną” wersję 555 zagadek 🙂
Symbolem Bieszczadzkiego Parku Narodowego jest ryś. Z inicjatywy parku została wydana interesująca, ilustrowana książeczka dla dzieci pt. Przygoda wielka rysia Pędzelka, w której ukazano najmłodszym czytelnikom perypetie małego drapieżnika pragnącego zostać królem puszczy.
Serial sensacyjny o bieszczadzkiej Straży Granicznej to „Wataha”. Pierwszy sezon serialu został wyemitowany w 2014 r., do tej pory zrealizowano trzy sezony. Jego fabuła opowiada o kapitanie Straży Granicznej Wiktorze Rebrowie, który próbuje rozwikłać zagadkę śmierci jego przyjaciół ze służby. W serialu sportretowano wiele bieszczadzkich miejscowości – od Leska, przez Solinę po Ustrzyki Górne. Pokazano również ukraińską część Bieszczadów, m.in. przejazd koleją zakarpacką.
Najwyższym szczytem całych Bieszczadów jest Pikuj (1408 m), położony w znajdujących się obecnie w Ukrainie Bieszczadach Wschodnich.
Siklawa Ostrowskich znajduje się na potoku o nazwie Słowiański, w części Wetliny określanej jako Stare Sioło. Wodospad ma ok. 5 m wysokości. Swoją nazwę zawdzięcza rodzinie Ostrowskich, która od lat związana jest z bieszczadzką turystyką.
W piaskowcach i zlepieńcach składających się na warstwy fliszu karpackiego w okolicach Baligrodu występuje realgar. Ten rzadki minerał jest współcześnie poszukiwany jako kamień kolekcjonerski. Jest on związkiem arsenu i w związku z tym ma właściwości trujące. Realgar znajduje zastosowanie w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym.
Trójstyk znajduje się na szczycie Krzemieniec (1221 m), który nazywany jest również Kremenarosem. Granice trzech państw zbiegły się w tym miejscu dopiero po II wojnie światowej. Pierwotnie był to trójstyk Polski, Czechosłowacji i ZSRR. Krzemieniec stanowi najdalej na wschód wysunięty punkt Słowacji. Przez szczyt prowadzi polski niebieski szlak turystyczny i słowacki szlak koloru czerwonego wiodący z miejscowości Nova Sedlica. W 2016 r. w pobliżu obelisku z okazji ukraińskiego Dnia Pogranicznika została zamurowana kapsuła czasu, a jej otwarcie zaplanowano na 2031 r.
Lipa rosnąca obok cerkwi w Łopience należy do najbardziej rozpoznawalnych drzew w Bieszczadach. Dzieje się tak za sprawą dziupli, która swoim kształtem przypominać ma łopieńską ikonę. Jak głosi legenda, na tym drzewie znaleziono otaczany później czcią obraz.
Niewielka Izba Pamięci ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego została utworzona w klasztorze ss. Nazaretanek w Komańczy, w którym Prymas Tysiąclecia spędził ostatni rok swojego internowania.
Najgrubsza polska jodła rośnie w drzewostanie gospodarczym Nadleśnictwa Baligród; w pobliżu Jabłonek, w masywie Łopiennika, koło Baligrodu w Bieszczadach. Ma 35 m wysokości i 517 cm w obwodzie, jest pomnikiem przyrody. Prowadzi do niej licząca blisko półtora kilometra ścieżka przyrodnicza, przy której jest wita odpoczynkowa. Jodła nosi imię "Lasumiła", które zostało wybrane w ogólnopolskim konkursie.
Przełęcz Goprowska (1160 m) oddziela Tarnicę od Krzemienia. W latach 1964-2010 w okolicy rozbijana była sezonowa, namiotowa dyżurka GOPR. Obecnie na przełęczy znajduje się deszczochron zlokalizowany w pobliżu bijącego tu źródła.
Największy występujący w regionie i zarazem w całym kraju gatunek węża to wąż Eskulapa. Jego długość może przekroczyć nawet 2 metry. Wąż eskulapa nie jest jadowity, swoje ofiary chwyta pyskiem, dusi i połyka w całości. Nie należy się jednak go obawiać, gdyż podstawę jego diety stanowią gryzonie, jaszczurki, małe ptaki, a także jaja. Współcześnie jedyne stanowiska tego węża w Polsce stwierdzone są właśnie w Bieszczadach, przede wszystkim u podnóża pasma Otrytu. Tym samym region ten stanowi północną granicę występowania tego gatunku w Europie.
Kapliczka Pamięci zwana przez niektórych Zakapiorską Kapliczką znajduje się w Cisnej w pobliżu znanego baru Siekierezada. Pomysłodawcą takiego upamiętnienia jest redaktor Andrzej Potocki, autor licznych książek i filmów dokumentalnych poświęconych Bieszczadom. Kapliczkę zaprojektował krakowski witrażysta Jacek Ptyś, a postać Chrystusa Frasobliwego z kowbojskim kapeluszem wyrzeźbił Zdzisław Pękalski z Hoczwi. Na filarze umieszczone są nazwiska nieżyjących osób, które związane były z Bieszczadami. Co roku pod kapliczką odbywają się Zakapiorskie Zaduszki. Kapliczkę ufundowali Zdzisław Pękalski, Andrzej Potocki, Jacek Pyś i Tadeusz Wojnarowski.
Chociaż nie jest pierwszą rośliną kwitnącą wiosną w Bieszczadach, to za symbol tej pory roku uchodzi śnieżyca wiosenna. Najbardziej znanym jej stanowiskiem jest łąka nad Sanem w Dwerniczku. W 2001 r. utworzono tu chroniący śnieżycę rezerwat. Roślinę tę możemy licznie spotkać również w dolinie Terebowca (Ustrzyki Górne), okolicach Mucznego, Woli Postołowej oraz między Sękowcem a Rajskiem. W Bieszczadach występuje karpacki podgatunek śnieżycy. Wyróżnia go fakt, że bardzo często z jednej łodygi wyrastają 2 kwiaty. Śnieżyca kwitnie od marca do kwietnia. Często mylona jest z śnieżyczką przebiśniegiem, który kwitnie już w lutym.
Najwyższa wieża widokowa w Bieszczadach znajduje się na Jeleniowatym (okolice miejscowości Muczne). Jest to budowla o konstrukcji stalowo-drewnianej i wysokości 34 metrów. Na szczyt wieży prowadzi 170 schodów. Roztacza się stąd widok na najwyższe partie Bieszczadów po polskiej i ukraińskiej stronie oraz na dolinę Sanu. Wieża powstała z inicjatywy Nadleśnictwa Stuposiany.
Na Przysłupiu Caryńskim (785 m), przełęczy oddzielającej od siebie masyw Połoniny Caryńskiej i Magury Stuposiańskiej, powstała Koliba Studencka Politechniki Warszawskiej. Pierwsze schronisko, które wybudowano w latach 1972-1974 było mniejsze od współczesnego obiektu. W 2011 r. oddano do użytku nowe schronisko, które w tej samej lokalizacji zostało wybudowane od podstaw, a jego bryła nawiązuje do architektury przedwojennych schronisk w Karpatach. Obiekt jest całoroczny i oferuje 30 miejsc noclegowych. Przy schronisku można również rozbić namiot.
Dziękujemy za wspólną zabawę 🙂
Wszystkim zainteresowanym tematyką Bieszczadów polecamy pozycję Wydawnictwa Bezdroża “555 zagadek o Bieszczadach“ autorstwa Łukasza Bajdy.