Szczyty Sałasz i Jaworz leżą w Paśmie Łososińskim koło Limanowej. Jest to mniej popularna część Beskidu Wyspowego, zaletą tego jest mniejszy ruch turystyczny na szlakach. Oprócz kilku ciekawych miejsc widokowych koło Sałasza, pod szczytem Jaworza znajduje się wieża widokowa, z jej tarasu zobaczymy Beskid Sądecki, Beskid Wyspowy, Pieniny, Gorce i Tatry.
Trasa niestety nie zamyka się w pętlę, ale całość przejścia tam i z powrotem to niecałe 4 godziny marszu.
Przejście tam i z powrotem całej opisanej trasy to niecałe 4 godziny marszu i 570 m przewyższenia. Trasa idealna na nieco krótsze – wiosenne lub jesienne dni.
Kraj: Polska
Rejon: Beskid Wyspowy
Punkt wyjścia (powrotu): wieża widokowa pod Jaworzem
Czas: 1 dzień
Pora roku: wiosna, lato, jesień, zima
Trudności: brak trudności technicznych
Suma wzniesień (tam i z powrotem): ok. 570 m
Długość trasy (tam i z powrotem): ok. 12 km
Czas wyprawy (sam przemarsz tam i z powrotem): ok. 4 h (zimą czas przejścia może być znacznie dłuższy).
Są dwie możliwości przejścia trasy:
– od wieży widokowej pod Jaworzem, dalej przejście przez szczyt Jaworza, Sałasz, Sałasz Zachodni, Przełęcz pod Jaworzem – i powrót tą samą drogą
– lub w odwrotnym kierunku – trasę rozpoczynamy na parkingu stacji narciarskiej Limanowa Ski w osiedlu Molówka pod Łysą Górą, wejście na Przełęcz pod Sałaszem, następnie na Sałasz Zachodni, Sałasz i Jaworz, gdzie pod jego szczytem znajduje się wieża widokowa.
Opis naszej propozycji dotyczy pierwszego wariantu.
Dojazd na grań Pasma Łososińskiego po wschodniej stronie Jaworza prowadzi przez wieś Męcina – pomiędzy Limanową a Nowym Sączem. Kierujemy się na północ w stronę kamieniołomów piaskowca i dalej w górę wąską drogą do osiedla Stolarzówka leżącego na grani Pasma Łososińskiego, pomiędzy Babią Górą (727 m) a Jaworzem (921 m). Na górze skręcamy w lewo i jeszcze kawałek asfaltową drogą, którą prowadzi niebieski szlak kierujemy się na zachód. Po kilkuset metrach droga przechodzi w szutrową – auta o niższym zawieszeniu mogą mieć trudności z przejazdem. Widokową granią dojeżdżamy do zabudowań prawie pod samą wieżą widokową. Nie zauważyliśmy tutaj znaków oficjalnego parkingu, ale brak jest też zakazów parkowania. W razie wątpliwości można spytać w domach poniżej. Przez łąkę podchodzimy do drewnianej wieży widokowej, przy której znajduje się wiata turystyczna z ławkami.
Jaworz zwany też Kretówką (921 m) to najwyższy szczyt Pasma Łososińskiego w Beskidzie Wyspowym. Pod jego szczytem, na wysokości około 800 m znajduje się drewniana wieża widokowa, która ma 20 m wysokości. Z góry rozciąga się piękny widok na: Pogórze Rożnowskie, Pasmo Łososińskie, Beskid Sądecki, a przy bardzo dobrej pogodzie można zobaczyć nawet Tatry.
Obok wieży znajduje się wiata oraz pole biwakowe z zadaszonym grillem.
Spod wieży ruszamy niebieskim szlakiem w górę, którym w 20 minut przez las wejdziemy na szczyt Jaworza, 921 m (wiele źródeł podaje różne wysokości – my podajemy 921 m wg najnowszych pomiarów i tabliczki szczytowej). Granią, po której będziemy się poruszać prowadzi również ścieżka przyrodnicza „Limanowa – Jaworz”.
Niestety, ta część szlaku, jak i jeszcze spory kawałek dalszej drogi prowadzi cały czas granią przez las i pozbawiona jest widoków. Niemniej jednak jest to bardzo fajna trasa o niewielkich przewyższeniach wśród malowniczego drzewostanu.
Po ok. 40 min. marszu wchodzimy na małą polankę o południowej wystawie, na której znajduje się pierwsze oznakowanie szczytu Sałasz (tutaj 909 m).
Podchodzimy jeszcze kilkadziesiąt metrów dalej, gdzie przy drodze stoją 2 wiatki turystyczne, a sam szczyt Sałasza znajduje się jeszcze parę metrów wyżej. Znajduje się tutaj tablica informacyjna z mapą turystyczną i opisem Sałasz 909 m, a obok tabliczka szczytowa z oznaczeniem 905 m. Niestety, sam szczyt również pozbawiony jest widoków.
Tuż pod szczytem w lewo w kierunku północnym zbiega zielony szlak do Pisarzowej (1:20 h), a równocześnie rozpoczyna się czarny szlak, który razem z niebieskim będzie nam towarzyszył przez ok. 1/2 km. Między drzewami, w kierunku południowym możemy dostrzec szczyty Tatr, Modyń, Cichoń, Gorc, Mogielicę, Łopień i Śnieżnicę.
Nasza droga obniża się do rozwidlenia szlaków, w prawo w dół czarny szlak zbiega w kierunku Laskowej, a do naszej trasy dołącza charakterystycznie oznakowany Szlak św. Jakuba.
Kierujemy się granią dalej w kierunku zachodnim i po ok. 10 minutach wychodzimy na górną część polany Stoły. Poniżej znajduje się kilka zabudowań, a nad nimi rozciąga się piękny widok na fragmenty Beskidu Sądeckiego, Wyspowego, Gorców i Tatr.
Przechodzimy granią na drugą stronę polany i krótkim podejściem wchodzimy na szczyt Sałasza Zachodniego lub Sałasza Małego, 869 m (na starej tabliczce 863 m). Na zalesionym szczycie znajduje się wiatka turystyczna, a w kierunku południowym fragment polany Stoły, z którego znów możemy podziwiać panoramę Tatr, Beskidu Wyspowego i Gorców.
Dalej za niebieskimi znakami rozpoczynamy zejście w kierunku Przełęczy pod Sałaszem. Przez ok. pół kilometra droga opada łagodnie, a następnie dość stromym zejściem sprowadza nas na asfaltową drogę tuż nad Przełęczą pod Sałaszem. Niebieski szlak skręca tu w lewo i drogą w dół prowadzi do parkingu przy stacji narciarskiej Limanowa Ski w osiedli Molówka. Proponujemy podejść dalej granią zielonym szlakiem na polanę na Przełęczy pod Sałaszem, skąd rozciąga się piękny widok na Łysą Górę z trasą narciarską, a za nią Mogielicę, Łopień i Śnieżnicę.
Wracamy do niebieskiego szlaku i rozpoczynamy powrót tą samą drogą. Niedogodność tą rekompensują nam mijane po drodze widoki oglądane z z trochę innej perspektywy i przy innym oświetleniu.
Z Przełęczy pod Sałaszem możemy w kilkanaście minut zejść niebieskim szlakiem do parkingu przy zbiorniku wodnym stacji narciarskiej – dotyczy to drugiej opcji przejścia wycieczki, czyli rozpoczęcia jej właśnie przy stacji narciarskiej.
Przejście tam i z powrotem całej opisanej trasy to niecałe 4 godziny marszu i 570 m przewyższenia. Trasa idealna na nieco krótsze – wiosenne lub jesienne dni. Jeżeli wycieczkę będziemy chcieli odbyć od strony parkingu przy wyciągach narciarskich na Łysej Górze (Limanowa Ski) to możemy tu dojechać autobusem z centrum Limanowej – przystanek autobusowy – Mordarka Sarczyn Wyciąg. Rozkład jazdy: komunikacja.powiat.limanowski