“Piarżysko…” Michał Jagiełło

“Piarżysko. Tatry i Zakopane w reportażach prasowych przełomu XIX i XX wieku” autorstwa Michała Jagiełły. Wydawnictwo Iskry – 2019

XIX-wieczne Zakopane, spopularyzowane przez Tytusa Chałubińskiego jako uzdrowisko przyciągało nie tylko „zwykłych” kuracjuszy, ale też inteligencję – pojawiali się tutaj znani pisarze i publicyści, malarze, kompozytorzy, politycy i działacze społeczni. Bywali tu m.in. Bolesław Prus, Adam Asnyk, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, malarze Wojciech Gerson, Stanisław Witkiewicz. Odwiedzali oni tatrzańskie doliny, ale odbywali też wysokogórskie wyprawy – samotnie lub w towarzystwie miejscowych górali-przewodników. Ich publikacje z zachwytami nad przyrodą i potęgą Tatr i góralskim folklorem przyciągały kolejnych, chcących osobiście doświadczyć, a później zrelacjonować i udokumentować przeżycia. Ale nie tylko turystyką żyło ówczesne artystyczne środowisko Zakopanego. Obok reportaży z tatrzańskich wypraw i utworów opiewających piękno gór pojawiały się też relacje o lokalnych konfliktach i historie związane z życiem prywatnym i obyczajowym, stanowiące bardzo ciekawe i intrygujące źródło informacji o mieszkańcach stolicy Tatr tamtego okresu.

Piarżysko, czyli „Piarg – to ułomki, które kiedyś były wysoko… W naszej materialnej rzeczywistości tak już jest: z góry, w dół, z wysokiej grani otulanej przez mgły rozpoznawalności – w zapomnienie typowe dla zwyczajnego piarżyska. Od mocno posadowionych w historii literatury pisarzy, po kamyki – postaci wydobyte z piarżyska zapomnienia…”. Michał Jagiełło podjął się niełatwego zadania odnalezienia tych „kamyków” i wydobycia ich na światło dzienne. Reportaże, felietony, listy i wspomnienia zostały bardzo zgrabnie połączone ze sobą, zaopatrzone w rys historyczny i komentarz, który ułatwia nam przeniesienie się w czasie.

Książka wzbogacona została wieloma wspaniałymi, odrestaurowanymi fotografiami, które pochodzą ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego.
„Piarżysko” zdecydowanie polecamy wszystkim miłośnikom Tatr, książka ta zasługuje na swoje miejsce w górskiej biblioteczce.

Autorem „Piarżyska” jest Michał Jagiełło (1941-2016) – taternik, były Naczelnik TOPR, pisarz, autor m.in. słynnej książki o akcjach ratunkowych TOPR – „Wołanie w górach”.

Książka jest już do nabycia m.in. bezpośrednio w Wydawnictwie Iskry
http://iskry.com.pl

Zapraszamy do przeczytania fragmentu rozdziału:

Kazimierz Przerwa-Tetmajer – Echa tatrzańskie