Przejście granią Bukowego Berda to jedna z ciekawszych bieszczadzkich propozycji, szlak przez wielu uważany za najpiękniejszy. Największym atutem trasy są widoki, a te niezależnie od kierunku wędrówki, są wspaniałe – zobaczymy stąd równoległy Szeroki Wierch i na drugim planie Rawki, w kierunku zachodnim Połoninę Caryńską i Wetlińską oraz Kopę Bukowską, Krzemień, Halicz, Rozsypaniec i szczyty po ukraińskiej stronie.
Doskonałym uzupełnieniem wędrówki jest przejście przez, również bardzo widokowy, Szeroki Wierch. Dodatkowo wycieczkę możemy połączyć z wejściem na Tarnicę lub Halicz. Nasza propozycja zakłada zejście przez Szeroki Wierch do Ustrzyk Górnych. Jego niedogodnością jest brak zamknięcia trasy w pętlę, ale do Mucznego możemy podjechać popularnymi w Bieszczadach busami.
Kraj: Polska
Rejon: Bieszczady Wysokie
Punkt wyjścia: Muczne
Punkt powrotu: Ustrzyki Górne
Czas: 1 dzień
Pora roku: wiosna, lato, jesień, zima (zależnie od warunków śniegowych)
Trudności: brak trudności technicznych
Suma wzniesień: ok. 900 m
Długość trasy: ok. 15,4 km
Czas wyprawy: ok. 5:40 h (sam przemarsz) (zimą czas przejścia może być znacznie dłuższy).
Zobacz dodatkowe informacje:
DOJAZD EKWIPUNEK
POGODA NOCLEGI online
Mapa online: Bieszczady
Uwaga: wyprawa prowadzi przez strefę nadgraniczną – należy mieć przy sobie dokument tożsamości.
Komplet dodatkowych informacji o wyprawie: dojazd, mapy, przewodniki i inne, dostępny jest w panelu bocznym po prawej stronie (na smartfonach na dole).
Poniżej prezentujemy fragment mapy “Bieszczady” Wydawnictwa Compass z zaznaczoną trasą na Bukowe Berdo i Szeroki Wierch
Naszą wędrówkę rozpoczynamy w centrum Mucznego, na szlak wchodzimy po drugiej stronie okazałego budynku „Centrum Promocji Leśnictwa”. Z asfaltowej drogi biegnącej wzdłuż zabudowań, jeszcze przed znakiem „zakaz ruchu”, skręcamy w prawo. Na początku ścieżki znajduje się drewniany punkt sprzedaży biletów do BdPN (można tu też zakupić mapy, książki i pamiątki). Wchodzimy na szlak (żółte znaki), który biegnie równolegle ze ścieżką edukacyjną „Bukowe Berdo”.
Muczne – początek żółtego szlaku prowadzącego na Bukowe Berdo
Szeroka ścieżka biegnie przez las, w górnej części bukowy – wyjątkowo atrakcyjny jesienią. Początkowo nasza trasa powoli wznosi się do góry, przy górnej granicy lasu czeka nas ostrzejsze podejście na grzbiet połoniny. W kilku miejscach znajdują się tablice informacyjne Bieszczadzkiego Parku Narodowego.
Wychodzimy z lasu i ostrym podejściem przez Połoninę Dźwiniacką docieramy do punktu, gdzie „nasz” szlak żółty spotyka się ze szlakiem niebieskim biegnącym na Bukowe Berdo z Pszczelin – Widełek (2:45 h).
Z tego miejsca (1201 m) do najwyższego wzniesienia Bukowego Berda (1313 m) mamy do przejścia 1 h. Ogromnym atutem trasy przez Bukowe Berdo są wspaniałe panoramy praktycznie na 4 strony świata. W kierunku wschodnim widoczny jest Krzemień, Halicz, Tarnica i szczyty po stronie ukraińskiej. Na południe, równolegle do nas, zobaczymy Szeroki Wierch, na 2 planie Rawki, za naszymi plecami zostaje Połonina Caryńska i Wetlińska.
Wyróżnikiem Bukowego Berda są występujące na grzbiecie ostańce, od których pochodzi nazwa pasma – Bojkowie określali terminem „berdo” skaliste grzbiety górskie.
Ostańce na grani Bukowego Berda
Na grani Bukowego Berda
Panorama z grani Bukowego Berda w kierunku Połoniny Caryńskiej,
Szlak początkowo biegnie ściśle granią, w połowie odległości zmienia pierwotny przebieg – z racji na ochronę zniszczonego terenu – przechodzi na północną stronę. Po ok. 500 m wracamy na główną grań.
Na jednej ze skalnych wychodni znajduje się tablica poświęconą Marianowi Hadło, wieloletniemu prezesowi Bieszczadzkiej Grupy GOPR (zm. 12.08.2007). Tekst dobrze znany miłośnikom zespołu Stare Dobre Małżeństwo
“Zaszumiały Cię powietrza
i odszedłeś sam na szlak
Ten ostatni, ten najlepszy
przyszedł Pan i dał Ci znak
Marianowi Hadło “Bacy” – Przyjaciele”
Po 1 h docieramy do najwyższego punktu pasma Bukowego Berda (1313 m), skąd rozciąga się jedna z piękniejszych bieszczadzkich panoram. Na wprost doskonale widoczny jest Krzemień, Halicz, nieco w prawo Tarnica.
Przy odrobinie szczęścia, może uda nam się znaleźć wolne miejsce na stojącej tu ławeczce by móc odpocząć i pokontemplować widoki.
Z najwyższego punktu pasma Bukowego Berda (1313 m) rozciąga się jedna z piękniejszych panoram, po prawej widać postrzępioną grań Krzemienia, na wprost Kopę Bukowską, Halicz
Z Bukowego Berda przechodzimy przez przełęcz na Krzemień, skąd czeka nas pokonanie kilkuset drewnianych stopni sprowadzających nas na Przełęcz Goprowską (1160 m).
Zejście z Bukowego Berda na Krzemień
Pod szczytem Krzemienia (1335 m)
Schody z Krzemienia na Przełęcz Goprowską (1160 m)
Schody na Krzemień I1335 m)
Widok z Przełęczy Goprowskiej na Bukowe Berdo
Na Przełęczy krzyżują się szlaki: na Halicz (1:30h), Tarnicę (0:30 h) i Bukowe Berdo (1313 m – 1 h).
Po prawej stronie znajduje się drewniana wiata – dobre miejsce do odpoczynku. Kilkadziesiąt metrów powyżej jest niewielkie źródełko (gdzie większość podchodzi, żeby nabrać wodę).
Na Przełęcz pod Tarnicą (1315 m) podchodzimy po kolejnych schodach, docieramy tam w 0:15 h. Jeżeli czas i siły nam pozwolą warto podejść z przełęczy na Tarnicę (1346 m) – najwyższy szczyt polskich Bieszczadów. W sezonie turystycznym, w pogodne dni, trzeba się liczyć z panującym na szlaku i na szczycie tłumem turystów.
Podejście z Przełęczy Goprowskiej na TarnicęPrzełęcz pod Tarnicą to prawdziwe skrzyżowanie szlaków
Z przełęczy wchodzimy schodami na bardzo widokowy szczyt Tarniczki (1315 m). Przed nami przejście całej grani Szerokiego Wierchu, którą pokonujemy szybko, sprawnie i bardzo widokowo. Za plecami zostawiamy Tarnicę, Krzemień, Halicz, Rozsypaniec i ukraińskie szczyty. Po prawej stronie cały czas towarzyszy nam Bukowe Berdo, na wprost mamy Połoninę Caryńską i Wetlińską.
“Schody do nieba” – podejście z Przełęczy pod Tarnicą na Tarniczkę (1315 m)
Wędrówka granią Szerokiego Wierchu
Panorama z grani Szerokiego Wierchu na Bukowe Berdo
Widok z grani Szerokiego Wierchu na Tarnicę, Krzemień, Kopę Bukowską i Halicz
Po ok. 1 h kończy się przyjemna wędrówka grzbietem Szerokiego Wierchu. Wg informacji na tablicach do Ustrzyk Górnych mamy do przejścia jeszcze 1:30 h. Z grani schodzimy początkowo łagodnie ścieżką opadająca pośród wysokich suchych traw (jesienią wyglądają jak złote łany zboża).
Na grani Szerokiego Wierchu – na wprost Połonina Caryńska
Wkrótce jednak szlak opada stromo w dół, na pewnym odcinku jest to kamienista ścieżka z luźnymi kamieniami – warto zachować tutaj dużą ostrożność. Po tym ostrym zejściu kolejne kilkaset metrów pokonujemy pośród łanów suchych traw.
Zejście z grani Szerokiego Wierchu
Jesienne Bukowe Berdo widziane z Szerokiego Wierchu
Ścieżka na Szeroki Wierch z Ustrzyk Górnych
Przed wejściem do lasu znajduje się kilka nowych drewnianych ławeczek – dobre miejsce do odpoczynku. Przez następną godzinę czeka nas przejście lasem. W połowie drogi stoi wiata, w której można odpocząć. Po wyjściu z lasu, czeka nas jeszcze 20 – minutowy spacer do Ustrzyk Górnych. Po drodze mijamy duży, ogrodzony parking i kasy biletowy BdPN.
Parking jest dogodnym miejscem startu dla wyruszających na Szeroki Wierch z Ustrzyk Górnych.