Wąwozy Słowackiego Raju

Słowacki Raj to niezwykle atrakcyjny rejon krasowy z głębokimi kanionami, ciekawymi formacjami skalnymi, jaskiniami, wodospadami i zakolami rzek. Rejon znany jest przede wszystkim z wąskich i głębokich wąwozów o wysokich ścianach, zwanych roklinami, gdzie najtrudniejsze odcinki pokonuje się przy pomocy sztucznych ułatwień: mostków, kładek, stalowych stopni (stúpački) oraz łańcuchów.

Najbardziej znane wąwozy (rokliny) Słowackiego Raju to Veľký Kyseľ, Malý Kyseľ, Veľký Sokol, Malý Sokol, Kláštorská roklina, Stratenský kaňon, Kamenné vráta, Piecky, Suchá Belá i Zejmarská roklina. Najwyższym punktem Parku Narodowego jest Predná hoľa (1545 m n.p.m.).

Słowacki Raj oferuje ok. 300 km wyznakowanych tras pieszych i rowerowych. Jedna z najbardziej atrakcyjnych, emocjonujących oraz najczęściej odwiedzanych prowadzi Przełomem Hornadu, gdzie przechodzimy po stalowych stopniach tuż nad nurtem rzeki. Dużą zaletą poniższej trasy jest możliwość zamknięcia tej trasy w pętlę.

Opisana trasa:  Podlesok – Przełom Hornadu – Kláštorská roklina – Kláštorisko – Nad Kyseľom – Kyseľ – Suchá Belá záver, – Podlesok.

Zdjęcia – Maria Urbańska

Kraj: Słowacja
Rejon: Słowacki Raj
Punkt wyjścia/powrotu: Autocamping Podlesok
Czas: 1 dzień
Pora roku: lato, jesień
Trudności: odcinki trudne technicznie i z naturalnymi przeszkodami pokonuje się przy pomocy sztucznych ułatwień: drabinek, metalowych stopni, łańcuchów
Suma wzniesień: ok. 920 m
Długość trasy: ok. 16 km
Czas wyprawy: (sam przemarsz), ok. 6 h

Najwyższy punkt: Suchá Belá, záver – 959 m n.p.m., najniższy punkt: Podlesok – 545 m n.p.m.

Ważne: konieczne ubezpieczenie w góry Słowacji

Poniżej fragment mapy turystycznej Słowackiego Raju Wydawnictwa Compass

Mapa w wersji cyfrowej do nabycia w naszym sklepie: Słowacki Raj

Punktem wyjścia opisywanej wycieczki jest Podlesok – ośrodek turystyczny znajdujący się na skraju Słowackiego Raju u wylotu wąwozu Suchá Belá i na początku Przełomu Hornadu.
Podlesok jest popularną bazą noclegową (do wyboru: hotel, domki kempingowe i pole namiotowe) oraz gastronomiczną. Jest też parking dla samochodów (płatny).
W sezonie działa tu punkt informacji turystycznej oraz wypożyczalnia rowerów.
Z Podlesoka do “Przełom Hornadu” prowadzi niebieski szlak.

Przełom Hornadu to niezwykle atrakcyjny kanion, którym poprowadzony jest szlak turystyczny – odcinek o najbardziej eksponowanych brzegach nosi nazwę Železné vráta (Żelazne Wrota).
Przełom ma 13 km długości, ciągnie się od zbiegu rzeki Hornad i potoku Veľka Biela voda (na zachodzie) do miejscowości Smižany (na wschodzie). W niektórych miejscach wąwóz ma zaledwie kilkanaście metrów szerokości, jego głębokość (od lustra wody po szczyty otaczających skał) dochodzi do 150 metrów.
Na trasie turystycznej znajdują się mostki i drewniane kładki, w najbardziej eksponowanych miejscach wąwozu zamocowano stalowe stopnie (stúpački) oraz łańcuchy.
Pierwsze turystyczne przejście miało miejsce w lutym 1906 r. – przełom pokonano korzystając z zamarzniętej powierzchni rzeki.

Po przejściu Przełomu Hornadu dochodzimy do skrzyżowania szlaków, teraz za zielonymi znakami idziemy do wąwozu o nazwie “Kláštorská roklina”. Kláštorská roklina to niezwykle atrakcyjny głęboki kanion z wodospadami, ma on około 1,5 km i 224 m różnicy wzniesień! Na tej trasie również czekają nas sztuczne ułatwienia – drabinki, klamry, łańcuchy, kładki oraz „stupačky”, w niektórych miejscach trasa prowadzi korytem potoku.

Kolejnym etapem na trasie wycieczki jest Kláštorisko (pol. Klasztorzysko, 744 m n.p.m.) – rozległy płaskowyż w centrum Słowackiego Raju, znajdują się tu m.in. ruiny klasztoru kartuzów z początku XIV w., symboliczny cmentarz, oraz schronisko turystyczne, w którym mieści się dyżurka ratowników Horskej záchrannej služby – słowackiej górskiej służby ratowniczej. Obok schroniska jest „Chatová osada” – kilkanaście domków letniskowych wybudowanych dla turystów. Polana Klasztorzysko jest węzłem szlaków turystycznych. Tutaj ma swój początek potok i wąwóz Kláštorská roklina. Cały obszar wąwozu jest objęty ochroną ścisłą, znajduje się w obrębie „Rezerwatu przyrody Hornad”.
Obok ruin klasztoru znajduje się Symboliczny Cmentarz. Symboliczny Cmentarz w Słowackim Raju – został otwarty 26 listopada 2011 roku. W jego powstanie zaangażowany był oddział Horskiej Záchrannej Słužby, Klubu Seniorów HS oraz Park Narodowy Słowacki Raj. Cmentarz znajduje się obok ruin klasztoru i ma oryginalną formę – przy wejściu umieszczono 2 tablice – jedna z nich zawiera nazwiska ofiar, a druga nazwiska osób szczególnie zasłużonych dla powstania Parku Narodowego Słowacki Raj. Dalej umieszczono rzeźby wykonane z obumarłych pni drzew świerkowych – mają one symbolizować nagłą śmierć ludzi. Autorami tych rzeźb są okoliczni artyści.
Na jednym z głazów umieszczona jest tablica z nazwiskami załogi śmigłowca ratunkowego, która zginęła w katastrofie – wypadek miał miejsce 17 lipca 2015 roku, w rejonie przełomu rzeki Hornad zginęły wówczas 4 osoby – lekarz, pilot i dwóch ratowników, którzy lecieli na pomoc 10-letniemu chłopcu.

 
Polana Kláštoriska jest węzłem szlaków turystycznych, stąd m.in. prowadzi żółty szlak do wąwozu Kyseľ – głęboki, wapienny wąwóz po południowo-zachodniej stronie Klastoriska, spływa nim potok Kyseľ, który uchodzi do Bieleho potoku. Wąwozem poprowadzony jest jednokierunkowy szlak turystyczny (zielony kolor), przejście umożliwiają drabinki i metalowe kładki. Z trasy można podziwiać opadające ze skalnego progu wodospady. Tutaj też znajduje się “żelazna ścieżka”- via ferrata Kyseľ, która została udostępniona dla turystów w 2016 roku.
Wąwóz jest dostępny od 15.06 do 30.10 Wstęp jest płatny.

Dochodzimy do skrzyżowania “Rázcestie Kyseľ, które znajduje się pomiędzy wąwozami: Malý Kyseľ, Veľký Kyseľ i Kyseľ.
Cały ten obszar objęty jest ochroną ścisłą jako rezerwat przyrody Kyseľ.

Wąwozem Malý Kyseľ docieramy do Suchej Beli záver, skąd żółtym i dalej czerwonym szlakiem wracamy do miejsca startu – do Podlesoka.