Ferraty dają niezwykłe możliwości zdobywania w bezpieczny sposób trudnych technicznie i bardzo eksponowanych ścian. Wymaga to jednak odpowiedniej sprawności, umiejętności wspinaczkowych oraz poruszania się w warunkach wysokogórskich, ale przede wszystkim odporności na dużą ekspozycję. Dlatego tak ważne jest, aby przed planowaną wyprawą właściwie się przygotować: zadbać o dobrą kondycję, poznać zasady asekuracji, a także wybrać trasy o odpowiedniej skali trudności.
Wyprawa na ferraty nie zwalnia nas z przestrzegania ogólnych zasad bezpieczeństwa w górach (poniżej).
Należy pamiętać, że nawet posiadając właściwy sprzęt asekuracyjny, jesteśmy narażeni na odpadnięcie od ściany, co może zakończyć się potłuczeniem lub kontuzją. Dlatego należy przestrzegać określonych zasad bezpieczeństwa:
- Rozpoczynającym przygodę z ferratami zaleca się „stopniowanie trudności” – dobieramy trasę do swoich możliwości! Idąc w grupie dostosowujemy się do najsłabszego uczestnika.
- Każda ferrata ma określony stopień trudności. Należy zapoznać się ze stosowanymi systemami wyceny trudności, aby nie być zaskoczonym w trakcie wspinaczki. Najbardziej popularna jest skala od A do E (wg Schalla) i druga od 1 do 5,5. Powstają jednak nowe, sportowe ferraty, które mają wyższe stopnie trudności, obecnie do F/G.
Bardzo ważna jest dokładna znajomość trasy: stopień trudności, długość ferraty, czas podejścia i zejścia, newralgiczne punkty, np. trudne odcinki bez ubezpieczenia, odcinki zalodzone, itp. Należy sprawdzić, czy istnieją możliwość wcześniejszego opuszczenia ferraty, szczególnie jeśli występują bardzo trudne fragmenty.- Przed wyjściem na ferratę należy sprawdzić prognozę pogody, jeżeli istnieje możliwość burzy – absolutnie nie wychodzimy! Stalowa lina w czasie burzy działa jak piorunochron, do którego jesteśmy przypięci.
- Należy pamiętać o odpowiednim używaniu lonży. Korzystamy z lonży typu „Y” (która ma 2 karabinki), należy bezwzględnie przestrzegać zasady: obydwa karabinki powinny być wpięte w linę. Dochodząc do miejsca, gdzie stalowa lina przypięta jest kotwą do skały, przepinamy karabinki pojedynczo – zawsze jeden karabinek powinien pozostać wpięty w linę.
- Do jednego odcinka metalowej liny asekuracyjnej (pomiędzy kotwami) powinna być przypięta tylko jedna osoba. W przypadku odpadnięcia, spadamy do pierwszego haka pod nami. Jeżeli na tym odcinku będzie wpięty ktoś jeszcze, to zostanie on przez nas uderzony i strącony ze ściany.
- Wspinaczka w górskim terenie niesie ryzyko strącenia odłamków skalnych, należy pamiętać, że możemy tym stwarzać zagrożenie dla osób będących pod nami. Ale także musimy zwracać uwagę na nasze bezpieczeństwo
- Wskazana jest podstawowa znajomość zasad asekuracji – oprócz umiejętności prawidłowego korzystania z lonży, powinniśmy posiadać praktyczne umiejętności w zakresie węzłów wspinaczkowych, posługiwania się karabinkami, taśmami, liną wspinaczkową.
- Należy być przygotowanym na ewentualność odpadnięcia, wiedzieć jak pomóc sobie lub partnerowi w takiej sytuacji, co w praktyce nie jest łatwym zadaniem.
- Wspinając się w danym rejonie należy wiedzieć, jaki obowiązuje system ratownictwa, telefony alarmowe, warunki ubezpieczenia, itp.
Zdecydowanie najlepszym i bezpiecznym sposobem rozpoczęcia przygody z ferratami jest przejście odpowiedniego szkolenia pod okiem doświadczonych przyjaciół lub instruktorów.
Głównie chodzi tu poznanie technik wspinaczki, asekuracji, a przede wszystkim umiejętności zachowania się w sytuacjach awaryjnych.
Zapraszamy do obej
rzenia cyklu filmów edukacyjnych przygotowanych przez Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w ramach projektu „Akademia Górska TOPR”.
Jak zadbać o bezpieczeństwo w górach
- Zaplanuj wyjście w góry. Poświęć trochę czasu, aby przygotować podstawowe informacje dotyczące czasu przejścia, trudności, opisu trasy, możliwości powrotu, itp.
- Zaopatrz się w mapę, przewodnik, lub inny opis trasy, który umożliwi bieżącą orientację w terenie. Zwykły (analogowy) kompas również może okazać się bardzo przydatny.
- Zaplanuj trasę odpowiednią do swoich możliwości, warunków zewnętrznych oraz pory roku. Jeżeli planujesz wycieczkę w większej grupie – dostosuj trasę do najsłabszego uczestnika.
- Miej ze sobą telefon (z naładowaną baterią i zabezpieczony przed zamoknięciem) z wpisanymi odpowiednimi numerami alarmowymi:
międzynarodowy numer alarmowy 112
POLSKA (TOPR/GOPR) 985 lub 601 100 300
SŁOWACJA (HZS) 18 300
CZECHY (ČR) +420 1210
SŁOWENIA (GRZS) 112
UKRAINA (ДСАРСТ (DSARCT) 01 101
RUMUNIA (O Salvamont – ANSMR) 0725826668
AUSTRIA 140
WŁOCHY 118
FRANCJA 112
SZWAJCARIA 1414Nr 112 może być wybrany na dowolnym telefonie komórkowym, niezależnie od sieci i abonamentu, nawet jeśli twój telefon jest zarejestrowany w innym kraju europejskim. Gdy urządzenie zażąda podania kodu PIN, wprowadź “112” i zatwierdź.
W niektórych aparatach należy wyłączyć telefon, wyjąć kartę SIM, ponownie włączyć telefon i wybrać numer 112.
Numer alarmowy 112 jest skutecznym sposobem wezwania pomocy również w górach (oprócz Włoch), ale dodatkowo w wielu rejonach górskich można kontaktować się bezpośrednio ze służbami ratowniczymi w danym regionie.
Przed wyjściem w góry warto sprawdzić jakie nr alarmowe obowiązuję w miejscu gdzie się znajdujemy. Informacja taka przeważnie znajduje się na tablicach szlaków turystycznych.
Jeżeli przebywamy zagranicą to powinniśmy przygotować się w zakresie nazewnictwa topograficznego w danym języku. Musimy umieć przez telefon poprawnie podać nazwę miejsca gdzie się znajdujemy. SŁOWNIKI - ICE (In Case of Emergency, w nagłym wypadku), kontakt do najbliższych nam osób, które powinny być poinformowane przez ratowników w pierwszej kolejności o wypadku lub mogą udzielić dodatkowych informacji o poszkodowanym np. o przyjmowanych lekach, przebytych chorobach, grupie krwi. Dwie formy:
• numery zapisane jak nazwy kontaktów (ICE 1, ICE 2 …) w książce adresowej naszego telefonu,
• karta ICE: nazwisko, imię i telefon kontaktowy zapisany na karcie ICE (karta wielkości wizytówki, posiada zabezpieczone przed zniszczeniem pola, w których można zapisać kontakt do 3 osób. Więcej na temat ICE można przeczytać np. na stronie internetowej http://www.pck.pl/pages,181.html . - W trakcie wyprawy bądź świadomy gdzie się znajdujesz i czy masz zasięg telefonu (gdzie miałeś go ostatnio). Niestety, bardzo często wzywający pomocy nie są w stanie określić, gdzie się znajdują i wtedy ratownicy mają utrudnione zadanie – może to opóźnić i utrudnić akcję ratunkową.
- Wychodząc na wędrówkę nie zapomnij o poinformowaniu najbliższych osób o planowanej trasie. Ustal tzw. godzinę alarmową (godzinę ”0”), czyli czas, po minięciu którego właściwa osoba poinformuje służby ratunkowe o ewentualnym problemie.
- Zabierz apteczkę dostosowaną do planowanej wyprawy. Jeżeli jest to spacer w łatwym terenie, wystarczą podstawowe środki opatrunkowe, ale jeżeli jest to dłuższa i wymagająca trasa trzeba pomyśleć o wyposażeniu jej w: bandaże zwykłe, bandaż elastyczny, gazę, plaster na rolce, chustę trójkątną, wodę utlenioną, rękawiczki ochronne, aluminiową folię termiczną NRC i środki przeciwbólowe.
- Koniecznie należy zabrać leki indywidualne (jeżeli takie przyjmujemy) w przypadku alergików, cukrzyków, mających problemy z krążeniem , itp.
- Przed wyjściem sprawdź prognozę pogody. Sprawdź komunikaty dotyczące zagrożenia lawinowego. W wysokich partiach gór takie niebezpieczeństwo może wystąpić nawet w lecie. Dopasuj plan wyprawy do warunków. Jeżeli przewidywane są burze, to najlepiej zrezygnuj z wycieczki. Burza w górach jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń. BURZE LAWINY
- W góry wychodź wczesnym rankiem. Musisz mieć odpowiednią rezerwę czasową na powrót. Poza tym załamanie pogody i bardzo niebezpieczne w górach burze pojawiają się zwykle popołudniu.
- Trzymamy się zasady: razem wychodzimy – razem wracamy! Nie rozdzielamy się w trakcie wycieczki.
- Jeżeli wychodzisz ze schroniska lub hotelu górskiego zostaw w książce wyjść notatkę o swojej trasie (nie dotyczy poruszania się po standardowym szlaku)
- Ubezpieczenie – szczególnie ważne, jeśli wybierasz się w Alpy, Tatry Słowackie lub jakiekolwiek inne niż polskie góry. Koszt dziennego ubezpieczenia na wypadek akcji ratowniczej to kwota ok. 1 do 2 €, a ewentualne koszty w przypadku akcji ratunkowej sięgają od kilku do kilkunastu tysięcy euro.
- Przygotuj właściwy ekwipunek. Przede wszystkim buty, szczególnie jeśli wybierasz się w wyższe partie gór. Buty powinny być na twardej, antypoślizgowej podeszwie, dobrze trzymające kostkę. Zawsze trzeba mieć okrycie (kurtka, polar, softshell, itp.) na wypadek deszczu i ochłodzenia (pogoda pomimo prognoz potrafi nas niemile zaskoczyć).
- Szczególnie ważne, aby wziąć odpowiednią ilość płynów (najlepiej woda mineralna, napoje izotoniczne, ciepła herbata). Należy sprawdzić, czy na trasie są schroniska lub źródełka, gdzie można uzupełnić zapasy. Odwodnienie w górach jest bardzo częstą przyczyną poważnego w skutkach osłabienia. Oczywiście należy zabrać coś do jedzenia (kanapki, batony, owoce, itd.).
- Absolutnie nie pij w górach alkoholu, powoduje on, oprócz ogólnie znanych zaburzeń równowagi i refleksu, rozszerzenie naczyń krwionośnych, co prowadzi do szybkiego wychłodzenia organizmu lub problemów z krążeniem.
- I jeszcze jedna drobna uwaga: nie śmiecimy! wszystkie przyniesione ze sobą opakowania, butelki zabieramy z powrotem
Dla przykładu proponujemy zapoznać się z przygotowanym przez HZS (słowacki odpowiednik TOPR)
Regulaminem Górskiego Pogotowia Ratunkowego (ważny od 1.7.2014)
http://www.hzs.sk/uploads/wysiwyg/pokyny-hzs/11_PL.pdf
Jak zachować się w razie wypadku i konieczności wezwania pomocy:
- Wezwanie pomocy – telefonicznie lub sygnał świetlny lub głosowy wysyłany 6 razy na minutę (co 10 sekund).
- Odpowiedź otrzymania wezwania – sygnał wysyłany 3 razy na minutę.
- Jeżeli sami usłyszymy sygnał wzywający pomocy, należy zawiadomić odpowiednie służby ratunkowe (numery alarmowe).
- Jeśli zachodzi taka konieczność, należy udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy przedmedycznej.
Jak wzywać pomocy jeśli nie możemy telefonicznie
jakikolwiek sygnał optyczny (np. błysk latarki) lub akustyczny (np. wołanie) powtarzany 6 razy na minutę (co 10 sekund), po czym następuje jedna minuta przerwy. Odpowiedź o zrozumieniu sygnału, to taki sam sygnał lecz 3 razy na minutę, po czym 1 minuta przerwy.
Jak zachować się w razie przylotu śmigłowca
Gdy pomoc jest potrzebna osoba powinna stanąć w pozycji wyprostowanej, z uniesionymi do góry rękami. Sylwetka powinna tworzyć literę ‚Y’ (Yes).
Gdy pomoc jest niepotrzebna, jedną rękę unosimy do góry, drugą pozostawiamy spuszczoną wzdłuż tułowia.
