Planując zimowe wyjście w góry wysokie trzeba przede wszystkim być odpowiednio przeszkolonym w zakresie posługiwania się sprzętem, asekuracji, zagrożeń lawinowych i techniki zimowej wspinaczki.
Bez odpowiedniego wyszkolenia i doświadczenia nie powinniśmy wyruszać sami na takie wyprawy. Należy pomyśleć o znalezieniu odpowiedniego partnera, przewodnika lub kursu szkoleniowego.
Zapraszamy do obejrzenia cyklu filmów edukacyjnych przygotowanych przez Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe w ramach projektu „Akademia Górska TOPR”.
Samo zapoznanie się z tematyką bezpieczeństwa, techniki asekuracji, zagrożeń lawinowych nie zagwarantuje nam bezpiecznej wyprawy. Koniecznie trzeba przejść odpowiednie przeszkolenie i nabyć doświadczenia.
Jak zadbać o bezpieczeństwo w górach
- Zaplanuj wyjście w góry. Poświęć trochę czasu, aby przygotować podstawowe informacje dotyczące czasu przejścia, trudności, opisu trasy, możliwości powrotu, itp.
- Zaopatrz się w mapę, przewodnik, lub inny opis trasy, który umożliwi bieżącą orientację w terenie. Zwykły (analogowy) kompas również może okazać się bardzo przydatny.
- Zaplanuj trasę odpowiednią do swoich możliwości, warunków zewnętrznych oraz pory roku. Jeżeli planujesz wycieczkę w większej grupie – dostosuj trasę do najsłabszego uczestnika.
- Miej ze sobą telefon (z naładowaną baterią i zabezpieczony przed zamoknięciem) z wpisanymi odpowiednimi numerami alarmowymi:
międzynarodowy numer alarmowy 112
POLSKA (TOPR/GOPR) 985 lub 601 100 300
SŁOWACJA (HZS) 18 300
CZECHY (ČR) +420 1210
SŁOWENIA (GRZS) 112
UKRAINA (ДСАРСТ (DSARCT) 01 101
RUMUNIA (O Salvamont – ANSMR) 0725826668
AUSTRIA 140
WŁOCHY 118
FRANCJA 112
SZWAJCARIA 1414
Nr 112 może być wybrany na dowolnym telefonie komórkowym, niezależnie od sieci i abonamentu, nawet jeśli twój telefon jest zarejestrowany w innym kraju europejskim. Gdy urządzenie zażąda podania kodu PIN, wprowadź “112” i zatwierdź.
W niektórych aparatach należy wyłączyć telefon, wyjąć kartę SIM, ponownie włączyć telefon i wybrać numer 112.
Numer alarmowy 112 jest skutecznym sposobem wezwania pomocy również w górach (oprócz Włoch), ale dodatkowo w wielu rejonach górskich można kontaktować się bezpośrednio ze służbami ratowniczymi w danym regionie.
Przed wyjściem w góry warto sprawdzić jakie nr alarmowe obowiązuję w miejscu gdzie się znajdujemy. Informacja taka przeważnie znajduje się na tablicach szlaków turystycznych.
Jeżeli przebywamy zagranicą to powinniśmy przygotować się w zakresie nazewnictwa topograficznego w danym języku. Musimy umieć przez telefon poprawnie podać nazwę miejsca gdzie się znajdujemy. SŁOWNIKI
- ICE (In Case of Emergency, w nagłym wypadku), kontakt do najbliższych nam osób, które powinny być poinformowane przez ratowników w pierwszej kolejności o wypadku lub mogą udzielić dodatkowych informacji o poszkodowanym np. o przyjmowanych lekach, przebytych chorobach, grupie krwi. Dwie formy:
• numery zapisane jak nazwy kontaktów (ICE 1, ICE 2 …) w książce adresowej naszego telefonu,
• karta ICE: nazwisko, imię i telefon kontaktowy zapisany na karcie ICE (karta wielkości wizytówki, posiada zabezpieczone przed zniszczeniem pola, w których można zapisać kontakt do 3 osób. Więcej na temat ICE można przeczytać np. na stronie internetowej http://www.pck.pl/pages,181.html .
- W trakcie wyprawy bądź świadomy gdzie się znajdujesz i czy masz zasięg telefonu (gdzie miałeś go ostatnio). Niestety, bardzo często wzywający pomocy nie są w stanie określić, gdzie się znajdują i wtedy ratownicy mają utrudnione zadanie – może to opóźnić i utrudnić akcję ratunkową.
- Wychodząc na wędrówkę nie zapomnij o poinformowaniu najbliższych osób o planowanej trasie. Ustal tzw. godzinę alarmową (godzinę ”0”), czyli czas, po minięciu którego właściwa osoba poinformuje służby ratunkowe o ewentualnym problemie.
- Zabierz apteczkę dostosowaną do planowanej wyprawy. Jeżeli jest to spacer w łatwym terenie, wystarczą podstawowe środki opatrunkowe, ale jeżeli jest to dłuższa i wymagająca trasa trzeba pomyśleć o wyposażeniu jej w: bandaże zwykłe, bandaż elastyczny, gazę, plaster na rolce, chustę trójkątną, wodę utlenioną, rękawiczki ochronne, aluminiową folię termiczną NRC i środki przeciwbólowe.
- Koniecznie należy zabrać leki indywidualne (jeżeli takie przyjmujemy) w przypadku alergików, cukrzyków, mających problemy z krążeniem , itp.
- Przed wyjściem sprawdź prognozę pogody. Sprawdź komunikaty dotyczące zagrożenia lawinowego. W wysokich partiach gór takie niebezpieczeństwo może wystąpić nawet w lecie. Dopasuj plan wyprawy do warunków. Jeżeli przewidywane są burze, to najlepiej zrezygnuj z wycieczki. Burza w górach jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń. BURZE LAWINY
- W góry wychodź wczesnym rankiem. Musisz mieć odpowiednią rezerwę czasową na powrót. Poza tym załamanie pogody i bardzo niebezpieczne w górach burze pojawiają się zwykle popołudniu.
- Trzymamy się zasady: razem wychodzimy – razem wracamy! Nie rozdzielamy się w trakcie wycieczki.
- Jeżeli wychodzisz ze schroniska lub hotelu górskiego zostaw w książce wyjść notatkę o swojej trasie (nie dotyczy poruszania się po standardowym szlaku)
- Ubezpieczenie – szczególnie ważne, jeśli wybierasz się w Alpy, Tatry Słowackie lub jakiekolwiek inne niż polskie góry. Koszt dziennego ubezpieczenia na wypadek akcji ratowniczej to kwota ok. 1 do 2 €, a ewentualne koszty w przypadku akcji ratunkowej sięgają od kilku do kilkunastu tysięcy euro.
- Przygotuj właściwy ekwipunek. Przede wszystkim buty, szczególnie jeśli wybierasz się w wyższe partie gór. Buty powinny być na twardej, antypoślizgowej podeszwie, dobrze trzymające kostkę. Zawsze trzeba mieć okrycie (kurtka, polar, softshell, itp.) na wypadek deszczu i ochłodzenia (pogoda pomimo prognoz potrafi nas niemile zaskoczyć).
- Szczególnie ważne, aby wziąć odpowiednią ilość płynów (najlepiej woda mineralna, napoje izotoniczne, ciepła herbata). Należy sprawdzić, czy na trasie są schroniska lub źródełka, gdzie można uzupełnić zapasy. Odwodnienie w górach jest bardzo częstą przyczyną poważnego w skutkach osłabienia. Oczywiście należy zabrać coś do jedzenia (kanapki, batony, owoce, itd.).
- Absolutnie nie pij w górach alkoholu, powoduje on, oprócz ogólnie znanych zaburzeń równowagi i refleksu, rozszerzenie naczyń krwionośnych, co prowadzi do szybkiego wychłodzenia organizmu lub problemów z krążeniem.
- I jeszcze jedna drobna uwaga: nie śmiecimy! wszystkie przyniesione ze sobą opakowania, butelki zabieramy z powrotem
Dla przykładu proponujemy zapoznać się z przygotowanym przez HZS (słowacki odpowiednik TOPR)
Regulaminem Górskiego Pogotowia Ratunkowego (ważny od 1.7.2014)
http://www.hzs.sk/uploads/wysiwyg/pokyny-hzs/11_PL.pdf
Jak zachować się w razie wypadku i konieczności wezwania pomocy:
- Wezwanie pomocy – telefonicznie lub sygnał świetlny lub głosowy wysyłany 6 razy na minutę (co 10 sekund).
- Odpowiedź otrzymania wezwania – sygnał wysyłany 3 razy na minutę.
- Jeżeli sami usłyszymy sygnał wzywający pomocy, należy zawiadomić odpowiednie służby ratunkowe (numery alarmowe).
- Jeśli zachodzi taka konieczność, należy udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy przedmedycznej.
Jak wzywać pomocy jeśli nie możemy telefonicznie
jakikolwiek sygnał optyczny (np. błysk latarki) lub akustyczny (np. wołanie) powtarzany 6 razy na minutę (co 10 sekund), po czym następuje jedna minuta przerwy. Odpowiedź o zrozumieniu sygnału, to taki sam sygnał lecz 3 razy na minutę, po czym 1 minuta przerwy.
Jak zachować się w razie przylotu śmigłowca
Gdy pomoc jest potrzebna osoba powinna stanąć w pozycji wyprostowanej, z uniesionymi do góry rękami. Sylwetka powinna tworzyć literę ‚Y’ (Yes).
Gdy pomoc jest niepotrzebna, jedną rękę unosimy do góry, drugą pozostawiamy spuszczoną wzdłuż tułowia.