Bezpieczeństwo i jaskinie

Wyprawa do jaskini

Nawet jeżeli jest to trasa turystyczna, charakteryzuje się ona dodatkowymi zagrożeniami, z których należy zdawać sobie sprawę.

• Przede wszystkim kwestia ciemności. Bez światła w jaskini panuje absolutna ciemnia, praktycznie nie ma możliwości efektywnego poruszania się systemem korytarzy, czyli możemy nie trafić do wyjścia.
• W jaskini nie działa sieć telefonów komórkowych, w związku z tym wezwanie pomocy tym sposobem jest niemożliwe.
• Poruszając się wąskimi korytarzami jesteśmy szczególnie narażeni na urazy głowy, potknięcia, uderzenia, itp.
• Dodatkowo, we wnętrzu jaskiń panuje niska (w stosunku do letniej temp. na zewnątrz) temperatura, a to bez odpowiedniego ubrania powoduje szybsze wychłodzenie organizmu.
• Nie mając doświadczenia zdecydowanie nie należy zbaczać z wyznaczonej w jaskini trasy.

informacje podstawowe

1. Zaplanuj wyjście w góry. Poświęć trochę czasu, aby przygotować podstawowe informacje dotyczące czasu przejścia, trudności, opisu trasy, możliwości powrotu, itp.
2. Zaopatrz się w mapę, przewodnik, lub inny opis trasy, który umożliwi bieżącą orientację w terenie.
3. Zaplanuj trasę odpowiednią do swoich możliwości, warunków zewnętrznych oraz pory roku. Jeżeli planujesz wycieczkę w większej grupie – dostosuj trasę do najsłabszego uczestnika.
4. Miej ze sobą telefon (z naładowaną baterią i zabezpieczony przed zamoknięciem) z wpisanymi numerami alarmowymi:
   • międzynarodowy numer alarmowy   112
   • numer alarmowy TOPR/GOPR (Polska)  985 lub 601 100 300
   • numer alarmowy HZS (Słowacja)  18 300  https://www.hzs.sk
   • numer alarmowy ČR (Czechy)  +420 1210
   • numer alarmowy w GRZS (Słowenia)   112
   • numer alarmowy w Alpach Austriackich   140
   • numer alarmowy w Alpach Włoskich   118
   
5. ICE (In Case of Emergency, w nagłym wypadku), kontakt do najbliższych nam osób, które powinny być poinformowane przez ratowników w pierwszej kolejności o wypadku lub mogą udzielić dodatkowych informacji o poszkodowanym np. o przyjmowanych lekach, przebytych chorobach, grupie krwi. Dwie formy:
   • numery zapisane jak nazwy kontaktów w książce adresowej naszego telefonu,
   • karta ICE:  nazwisko, imię i telefon kontaktowy zapisany na karcie ICE (karta wielkości wizytówki,  posiada  zabezpieczone przed zniszczeniem pola, w których można zapisać kontakt do 3 osób. Więcej na temat ICE można przeczytać np. na stronie internetowej http://www.pck.pl/pages,181.html .
6. W trakcie wyprawy bądź świadomy gdzie się znajdujesz i czy masz zasięg telefonu (gdzie miałeś go ostatnio). Niestety, bardzo często wzywający pomocy nie są w stanie określić, gdzie się znajdują i wtedy ratownicy mają utrudnione zadanie – może to opóźnić i utrudnić akcję ratunkową.
7. Wychodząc na wędrówkę nie zapomnij o poinformowaniu najbliższych osób o planowanej trasie. Ustal tzw. godzinę alarmową (godzinę ”0”), czyli czas, po minięciu którego właściwa osoba poinformuje służby ratunkowe o ewentualnym problemie.
8. Zabierz apteczkę dostosowaną do planowanej wyprawy. Jeżeli jest to spacer w łatwym terenie, wystarczą podstawowe środki opatrunkowe, ale jeżeli jest to dłuższa i wymagająca trasa trzeba pomyśleć o wyposażeniu jej w: bandaże zwykłe, bandaż elastyczny, gazę, plaster na rolce, chustę trójkątną, wodę utlenioną, rękawiczki ochronne, aluminiową folię termiczną NRC i środki przeciwbólowe.
9. Koniecznie należy zabrać leki indywidualne (jeżeli takie przyjmujemy) w przypadku alergików, cukrzyków, mających problemy z krążeniem , itp.
10. Przed wyjściem sprawdź prognozę pogody. Dopasuj plan wyprawy do warunków. Jeżeli przewidywane są burze, to najlepiej zrezygnuj z wycieczki. Burza w górach jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń.
11. W góry wychodź wczesnym rankiem. Musisz mieć odpowiednią rezerwę czasową na powrót. Poza tym załamanie pogody i bardzo niebezpieczne w górach burze pojawiają się zwykle popołudniu.
12. Trzymamy się zasady: razem wychodzimy – razem wracamy!
13. Jeżeli wychodzisz ze schroniska lub hotelu górskiego zostaw w książce wyjść notatkę o swojej trasie.
14. Ubezpieczenie – szczególnie ważne, jeśli wybierasz się w Alpy lub w Tatry po słowackiej stronie. Koszt dziennego ubezpieczenia na Słowacji to kwota poniżej 1 €, a ewentualne koszty w przypadku akcji ratunkowej sięgają od kilku do kilkunastu tysięcy Euro.
15. Przygotuj właściwy ekwipunek. Przede wszystkim buty, szczególnie jeśli wybierasz się w wyższe partie gór. Buty powinny być na twardej, antypoślizgowej podeszwie, wysokie, dobrze trzymające kostkę. Zawsze trzeba mieć okrycie (kurtka, polar, softshell, itp.) na wypadek deszczu i ochłodzenia (pogoda pomimo prognoz potrafi nas niemile zaskoczyć).
16. Szczególnie ważne, aby wziąć odpowiednią ilość płynów (najlepiej wody). Należy sprawdzić, czy na trasie są schroniska lub źródełka, gdzie można uzupełnić zapasy. Odwodnienie w górach jest bardzo częstą przyczyną poważnego w skutkach osłabienia. Oczywiście należy zabrać coś do jedzenia (kanapki, batony, owoce, itd.).
17. Absolutnie nie pij w górach alkoholu, powoduje on, oprócz ogólnie znanych zaburzeń równowagi i refleksu, rozszerzenie naczyń krwionośnych, co prowadzi do szybkiego wychłodzenia organizmu lub problemów z krążeniem.
18. I jeszcze jedna drobna uwaga: nie śmiecimy! wszystkie przyniesione ze sobą opakowania, butelki zabieramy z powrotem

Dla przykładu proponujemy zapoznać się z przygotowanym przez HZS (słowacki odpowiednik TOPR)
Regulaminem Górskiego Pogotowia Ratunkowego (ważny od 1.7.2014)
http://www.hzs.sk/uploads/wysiwyg/pokyny-hzs/11_PL.pdf

Zasady zachowania w razie wypadku lub konieczności wezwania pomocy:

• Wezwanie pomocy – telefonicznie lub sygnał świetlny lub głosowy wysyłany 6 razy na minutę (co 10 sekund).
• Odpowiedź otrzymania wezwania – sygnał wysyłany 3 razy na minutę.
• Jeżeli sami usłyszymy sygnał wzywający pomocy, należy zawiadomić odpowiednie służby ratunkowe (numery alarmowe).
• Jeśli zachodzi taka konieczność, należy udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy przedmedycznej.

Jeśli nie możemy telefonicznie wezwać pomocy, obowiązuje następująca zasada:
jakikolwiek sygnał optyczny lub akustyczny powtarzany 6 razy na minutę (co 10 sekund), po czym następuje jedna minuta przerwy. Odpowiedź o zrozumieniu sygnału, to taki sam sygnał lecz 3 razy na minutę, po czym 1 minuta przerwy.

W razie przylotu śmigłowca:
Gdy pomoc jest potrzebna osoba powinna stanąć w pozycji wyprostowanej, z uniesionymi do góry rękami. Sylwetka powinna tworzyć literę ‚Y’ (Yes).

Gdy pomoc jest niepotrzebna, jedną rękę unosimy do góry, drugą pozostawiamy spuszczoną wzdłuż tułowia.