Ciekawostki

Pieniny – pasmo górskie w łańcuchu Karpat. Dwa przełomy Dunajca dzielą je na 3 części:
– Pieniny Spiskie – najwyższy szczyt Żar, 879 m
– Pieniny Środkowe (Właściwe) – najwyższy szczyt Trzy Korony, 982 m
– Małe Pieniny – najwyższy szczyt Wysok (Wysokie Skałki, 1050 m)
W 1932 r. utworzono Pieniński Park Narodowy (jako pierwszy park narodowy w Polsce). W Pieninach jest też kilka rezerwatów przyrody: rezerwat przyrody Biała Woda, rezerwat przyrody Wąwóz Homole, rezerwat przyrody Wysokie Skałki, rezerwat przyrody Zaskalskie-Bodnarówka, rezerwat przyrody Przełom Białki pod Krempachami.
Pieniny należą do najbardziej atrakcyjnych turystycznie miejsc w Polsce. Dużym powodzeniem wśród turystów cieszą się: spływ tratwami Przełomem Dunajca, trasa ze Szczawnicy do Czerwonego Klasztoru (tzw. Droga Pienińska), rejsy statkami turystycznymi po Zbiorniku Czorsztyńskim, ruiny zamku w Czorsztynie, zamek w Niedzicy, zabytkowe kościółki m.in. w Dębnie Podhalańskim i Grywałdzie.
Sokolica (747 m) – szczyt w pn.-wsch. Części Pienin Środkowych w tzw. Pieninkach, Z góry rozciąga się piękny widok na przełom Dunajca, Małe Pieniny i Tatry. Szczyt porastają sosny reliktowe, najstarsza z nich ma ok. 500 lat. Nazwa Sokolica pochodzi od tego, że dawniej gniazdowały w niej sokoły. Sokolica znajduje się na terenie Pienińskiego Parku Narodowego, obowiązują bilety wstępu (w tym samym dniu bilet upoważnia też do wejścia na Trzy Korony).

Sokola Perć – szlak turystyczny w Pieninach, fragment Głównego Szlaku Pienińskiego. Szlak utworzył w 1926 r. ks. Walenty Gadowski. Najwyższym punktem na trasie jest Czerteż, 774 m, Sokolica ma 747 m. Niektóre fragmenty są eksponowane, szczyty Czerteża i Sokolicy zabezpieczone są poręczami. Przebieg szlaku: Szczawnica – Sokolica – przełęcz Sosnów – Czertezik – Czerteż – Ociemny Wierch – Białe Skały – Bańków Gronik

Trzy Korony (982 m) najwyższy szczyt Pienin Środkowych należący do Masywu Trzech Koron. Partię szczytową stanowi pięć turni:
– Okrąglica (982 m), najwyższa, znajduje się tu platforma widokowa z barierkami.
– Płaska (Plaska) Skała – 950 m
– Nad Ogródki ( 940 m). Od 1933 stał tutaj obsługiwany przez pustelnika totalizator opadowy
– Pańska Skała (Bryłowa) – 920 m. Gnieżdżą się w niej rzadkie ptaki pomurniki
– Niżnia Okrąglica (Ganek, Siodło)
Masyw Trzech Koron ograniczony jest trzema przełęczami: Przełęcz Szopka, Wyżni Łazek i Kosarzyska. Znajduje się tutaj też kilka polan: Polana Szopka, Polana Pieniny, Kosarzyska, Klejczyna.
Trzy Korony to chyba najważniejszy, oprócz Sokolicy, symbol Pienin, miejsce bardzo atrakcyjne i licznie odwiedzane. Szczególnie popularna jest Okrąglica, ze znajdującej się tu platformy widokowej rozciąga się wspaniała panorama – widać stąd przełom Dunajca, Pieniny, Beskid Sądecki, Gorce, Beskid Żywiecki, Magurę Spiską oraz Tatry. Przy dobrej pogodzie widać też Babią Górę. Na szczyt prowadzą szlaki turystyczne z Czorsztyna, Sromowiec i Krościenka. Obowiązują bilety wstępu (w tym samym dniu bilet upoważnia też do wejścia na Sokolicę).
U południowych podnóży Trzech Koron w Sromowcach Niżnych znajduje się schronisko PTTK Trzy Korony.

Przełęcz Szopka (779 m) – przełęcz pomiędzy szczytami Trzech Koron (982 m) i wzniesieniem Czoło (815 m). Przełęcz oddziela Masyw Trzech Koron od Pienin Czorsztyńskich. Funkcjonuje też inna nazwa przełęczy – „Chwała Bogu” – prawdopodobnie pochodzi od westchnienia ulgi po ciężkiej wspinaczce.
Przełęcz leży na dogodnym i popularnym przejściu łączącym Krościenko ze Sromowcami Niżnymi. Dostępna była dla turystów już w XIX w.

Zamkowa Góra (779 m), leży w głównym masywie Trzech Koron. Miejsce warto odwiedzić z kilku powodów – znajdują się tu ruiny tzw. Zamku Pienińskiego, z którym wiąże się kilka ciekawostek. Przede wszystkim historia św. Kingi, która wraz z innymi zakonnicami z klasztoru w Starym Sączu schroniła się tu prawdopodobnie przed Tatarami. Na pamiątkę powstała tu Grota Św. Kingi. I druga bardziej współczesna historia – przed I wojną światową w ruinach zamku powstała „Pustelnia Pienińska”. Do 1949 r. mieszkał tu prawdziwy pustelnik.

Przełom Dunajca – przepiękne miejsce idealne na wycieczkę pieszą i rowerową. Ze Szczawnicy do Czerwonego Klasztoru droga (tzw. Droga Pienińska) liczy ok. 9 km, z czego większość przebiega po słowackiej stronie granicy. Po drodze, w miejscu największego zwężenia jest skała zwana „Janosikowy Skok” lub „Zbójnicki Skok”, wg legendy w miejscu tym Janosik uciekając przed hajdukami przeskoczył Dunajec, a na skale został odciśnięty ślad kierpców. Ciekawe są też legendy na temat samego powstania przełomu Dunajca, wg jednej z nich ujście Dunajcowi wyrąbał mieczem król Bolesław Chrobry.

Wąwóz Szopczański znajduje się na terenie Pienińskiego Parku Narodowego. Prowadzi ze wsi Sromowce Niżne do przełęczy Szopka, inaczej zwaną Chwała Bogu. Przebiega pomiędzy Trzema Koronami a Podskalnią Górą. Obok ścieżki płynie Szopczański Potok, wąskie ściany wąwozu tworzą urokliwy kanion. Wg legendy to właśnie w wąwozie tym górale uratowali króla Jana Kazimierza przed Szwedami, tutaj również kręcone były sceny do filmu “Potop” Jerzego Hoffmana.

Schronisko PTTK „Trzy Korony” (całoroczne) znajduje się w Sromowcach Niżnych, w pobliżu Wąwozu Szopczańskiego, przy szlaku prowadzącym na szczyt Trzech Koron.
Schronisko oferuje noclegi (50 miejsc, 17 pokoi 2-4 osobowych z łazienkami), jest też bufet i restauracja (całodzienne wyżywienie).
Z okien schroniska rozciąga się piękny widok m.in. na Przełom Dunajca, Trzy Korony i Czerwony Klasztor.
Dobra lokalizacja miejsca – blisko stąd do przystani flisackiej w Katach, nad Jezioro Czorsztyńskie, do wyciągu narciarskiego na polanie Sosny oraz do turystycznego przejścia granicznego do Czerwonego Klasztoru.

Schronisko zostało wybudowane w latach 1929-1930 (pierwsza nazwa to „Schronisko Śląskie”), służyło jako schronisko oraz dom kolonijny dla młodzieży śląskiej. W czasie II wojny światowej Niemcy utworzyli tu strażnicę graniczną. Po wojnie, do 1962 r. służyło jako dom wypoczynkowy dla żołnierzy WOP, w 1965 r. zostało przejęte przez Hutę im. Lenina, w 1973 przejęte zostało przez OZOT, który dokonał gruntownej modernizacji budynku.

Sromowce Niżne, miejscowość w dolinie Dunajca, dobra baza noclegowa. Wieś została założona w pierwszej poł. XIV w. jej pierwszymi właścicielkami był zakon klarysek ze Starego Sącza. Prowadzi stąd szlak turystyczny, m.in. na Trzy Korony i na Górę Zamkową z Grotą Św. Kingi. Można też dojść do Czerwonego Klasztoru. Poza tym warto zobaczyć:
– drewniany kościół św. Katarzyny (ok. XVI w.),
– Muzeum Pienińskiego Parku Narodowego (ekspozycja dot. przyrody PPN i etnograficzna).
– Schronisko PTTK „Trzy Korony”