Atrakcje Alp Julijskich

Słowenia, niewielkie państwo leżące na południe od Austrii, traktowane jest przez Polaków najczęściej jako kraj tranzytowy przy dojeździe do Chorwacji lub Włoch. W powszechnej świadomości przy haśle „Słowenia” pojawia się najczęściej kilka skojarzeń: Triglav – najwyższy słoweński szczyt, Bled – jeziorko – wizytówka kraju, Postojna – olbrzymia jaskinia, którą zwiedza się kolejką oraz Planica, z drugą pod względem wielkości skocznią na świecie (polski rekord – to skok Kamila Stocha – 238 m).

Słowenia ma jednak sporo innych niezwykłych atrakcji, dlatego przy bliższym poznaniu ten niewielki kraj potrafi i zaskoczyć i zachwycić. Nas oczywiście najbardziej zachwyciły Alpy Julijskie.
Alpy Julijskie to raj dla miłośników sportów górskich – jest tu gdzie pochodzić i ambitnie się powspinać. Sporo tu tras rowerowych – od łatwych, poprowadzonych dolinami do naprawdę wymagających, jak np. trasa na przełęcz Vršič. Popularny jest rafting, paralotniarstwo i wspinaczka jaskiniowa.
Ale zanim przejdziemy do atrakcji alpejskich, kilka ciekawostek o samej Słowenii:
– Kraj zamieszkuje tylko ok. 2 mln mieszkańców.
– Jest to jeden z najbardziej zamożnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej
– Słowenia jest jednym z najbardziej zielonych państw na świecie – prawie połowę kraju porastają lasy,
– 90% powierzchni kraju leży na wysokości ponad 300 m n.p.m., stąd tak bogata oferta turystyczna dla miłośników turystyki górskiej
– Występują tu zjawiska krasowe (głównie w południowo-zachodniej części kraju) – znajduje się tutaj ok. 7000 tys. jaskiń, w tym najbardziej znana Postojnska jama.
– Największa ilość atrakcji turystycznych występuje na terenie Triglawskiego Parku Narodowego, który niemal w całości znajduje się na obszarze Alp Julijskich. W jego centrum znajduje się Triglav, najwyższy szczyt Słowenii wznoszący się na wysokość 2864 m n.p.m.

Triglavskie panoramy

Atrakcje Alp Julijskich – kilka z nich jest NAJ …

1. Triglav – najwyższa góra Słowenii i Alp Julijskich.

Jej majestatyczna, północna ściana o wysokości ponad 1000 m i 3000 m szerokości jest jedną z najpotężniejszych skalnych ścian w całych Alpach. Triglav to także święta góra Słoweńców i niezwykle popularny cel wycieczek, w sezonie letnim wręcz obleganym, na jej szczyt wchodzą całe grupy rodzinne. Wizerunek góry znajduje się w godle państwowym. Duże zasługi w popularyzacji turystyki miał ksiądz Jakob Aljaž, który w 1889 r. odkupił szczyt góry, by został w słoweńskich rękach. Z jego inicjatywy na szczycie ustawiono okrągłą metalową wieżę, tzw. Aljažev Stolp (Wieża Aljaża) oraz wybudowano schronisko – Triglavski dom na Kredarici (2515 m).
Nazwa Triglav związana jest z wierzeniami słowiańskimi z okresu wczesnego średniowiecza. Wg nich na szczycie miał swoją siedzibę potężny Trzygław – pogański bóg wody, ziemi i podziemi.
Nasze opisy tras (3) na Triglav:
Triglav – trasa turystyczna z Kovinarskiej kočy
Triglav ferratą Tominškova pot
Triglav – wejście z Rudno Polje 

Triglav w pierwszych promieniach słońca
TriglavTriglav i jego słynna północna ściana, na jej tle śmigłowiec
Aljažev Stolp (Wieża Aljaża)
Triglavski dom na Kredarici (2515 m) i Triglav (2864 m)

2. Jezioro Bled

Jezioro Bled (słoweń. Blejsko Jezero) – najpiękniejsze i najsłynniejsze jezioro Słowenii, prawdziwa turystyczna perełka i absolutnie zasłużona wizytówka kraju, miejsce, które warto i trzeba zobaczyć. Położone pośród lasów i skał, z czystą szmaragdową wodą i uroczą małą wysepką na środku – Blejski Otok. Jezioro wygląda wręcz baśniowo. Na wyspie stoi kościółek Maryi Wspomożycielki, w którym znajduje się bardzo popularny dzwon życzeń, (z XVI w.), według miejscowej legendy wystarczy pociągnąć za sznur i wypowiedzieć życzenia, które podobno się spełniają! Przed okresem chrześcijaństwa stała tu słowiańska świątynia na cześć bogini Živa, patronki miłości.
Na wyspę można się dostać tylko drogą wodną – wpław lub tradycyjną łódką zwaną „Pletna”. Dzięki aktywnym źródłom termalnym Bled jest jednym z najcieplejszych alpejskich jezior, z temperaturą dochodzącą nawet do +26 °C, a miasteczko Bled jednym z modniejszych i jednocześnie droższych wypoczynkowych miejsc w Słowenii. Swoją willę posiadał tu również prezydent Josip Broz Tito (obecnie jest to hotel). Kulinarnym przebojem Bledu są “kremne rezine” – kultowe, przepyszne bledzkie kremówki.
Więcej informacji o tym wyjątkowym miejscu znajduje się w opracowaniu: “Jezioro Bled – turystyczna perła Słowenii”

Jezioro Bled (słoweń. Blejsko Jezero)
Blejski Otok i stojący na wyspie kościółek Maryi Wspomożycielki

3. Blejski Grad

Blejski Grad – zamek stojący na wysokiej skale, nad północnym brzegiem jeziora Bled. Według danych historycznych jest to najstarszy zamek w Słowenii – został wybudowany w 1011 roku, rozbudowany w XVI wieku. Obecnie mieści się tu muzeum okręgowe (m.in. bogate zbiory zbroi i broni z okresu XVI – XVIII w.), można też zwiedzić zamkową drukarnię i piwnice.

Blejski Grad – zamek wznoszący się nad jeziorem Bled

4. Jezioro Bohinjskie

Jezioro Bohinjskie (słoweń. Bohinjsko jezero) to największy stały zbiornik wodny Słowenii, zasilane jest wodospadami Savicy.
Jezioro ma atrakcyjną bazę rekreacyjną oraz wiele ciekawych tras turystycznych mających tu swój początek.
Na brzegu stoi Zlatorog – symbol słoweńskich Alp Julijskich.
Będąc w okolicy jeziora warto zwiedzić romańsko–gotycki kościół św. Jana Chrzciciela uważany za jeden z najcenniejszych zabytków Słowenii.

Jezioro Bohinjskie (słoweń. Bohinjsko jezero)
Jezioro Bohinjskie (słoweń. Bohinjsko jezero)

5. Mangartska Droga

Mangartska Droga (słoweń. Mangrtska Cesta) – najwyżej położona droga w Słowenii – raj dla rowerzystów i motocyklistów, droga strachu dla kierowców „szerszych” pojazdów, szczególnie podczas mijanki na zakręcie:). Ale absolutnie warto! Polecamy! I dla emocji i dla widoków :). Na odcinku niespełna 12 km, pokonujemy 980 m przewyższenia, przejeżdżamy przez pięć wykutych w skale tuneli, niezliczoną ilość serpentyn i zawieszonych nad przepaścią zakrętów. Podczas przejazdu cały czas towarzyszy nam majestatyczna sylwetka Mangartu (2679 m), trzeciego co do wysokości szczytu Słowenii oraz panorama na Alpy Julijskie.
Idealnym dopełnieniem wycieczki jest zdobycie szczytu Mangart, z Przełęczy Mangart mamy możliwość zdobycia tej pięknej góry na kilka sposobów. Do dyspozycji mamy dwie ferraty i ścieżkę wysokogórską. Wycieczkę na Mangartską Przełęcz warto połączyć z pobytem nad włoskim polodowcowym jeziorem Predil, z piękną szmaragdowo-zieloną wodą, otoczonym wysokimi górskimi szczytami.
Nasza wyprawa: Mangartska Droga góry, ferraty, jeziora

Mangartska droga
Widok z Przełęczy Mangart
Widok z Przełęczy Mangart, po lewej Mangart (2679 m)
Ferraty na Mangart
Zakręty, serpentyny, tunele…

6. Ruska Droga

Ruska Droga (słoweń. Ruska cesta) – jedna z najciekawszych i najbardziej spektakularnych dróg w całej Słowenii – na odcinku 24 km znajduje się aż 50 ostrych serpentyn – ponumerowanych i opisanych wysokością, co jest dodatkową atrakcją dla przejeżdżających. Droga jest bardzo popularna zarówno wśród zmotoryzowanych (auta, motocykle), jak też wśród rowerzystów, w sezonie letnim panuje tu prawdziwy tłok. Ruska Droga rozpoczyna się w miasteczku Kranjska Gora przechodzi przez Przełęcz Vršič na wys. 1611 m i dalej zbiega do miejscowości Trenta. Została wybudowana w latach 1915-1916 jako strategiczny trakt wojskowy. Otwarta jest średnio przez 7 m-cy w roku – w zimie jest zupełnie zamknięta dla ruchu.
Przejście przez Vršič było znane i służyło od dawna ludności z Trentu, która udawała się do Kranjskej Gory lub Villach. W czasie I wojny światowej Austro-Węgry uznały trakt za bardzo ważny militarnie i w 1915 r. rozpoczęły budowę drogi wojskowej. Do prac wykorzystali 10.000 więźniów rosyjskich. Nie obyło się przy tym bez ofiar, w marcu potężna lawina zabiła ponad 100 osób – więźniów oraz kilku austriackich strażników, łącznie podczas budowy drogi zginęło 380 jeńców. Dla upamiętnienia towarzyszy Rosjanie wybudowali w 1916 r. kaplicę – Ruska kapelica na Vršiču. Znajduje się ona tuż przy głównej drodze, jadąc od strony Kranjskej Gory na wysokości ok. 1200 m.
Jadąc na Vršič warto zatrzymać się przy jednym z parkingów i przyjrzeć otaczającym szczytom, szczególnie jeden wart jest uwagi – Prisojnik (Prisank, 2547 m) z charakterystycznym, dobrze widocznym nawet z daleka, oknem. Ale to co naprawdę godne jest uwagi to znajdujący się poniżej okna niezwykły skalny obraz – Tzw. Ajdovska Deklica (Ajdovska Dziewica), jest to kolejna, obok Zlatoroga, wizytówka Triglavskiego Parku Narodowego.
Więcej o Ruskiej Drodze piszemy w tekście: Ruska Droga na Vršič w Słowenii

Jeden z zakrętów Ruskiej DrogiRuska kapelica na Vršiču
Prisojnik (2547 m) z charakterystycznym oknem i skalny “obraz” – Tzw. Ajdovska Deklica (Ajdovska Dziewica)
Skalny “obraz” – Tzw. Ajdovska Deklica (Ajdovska Dziewica)

7. Kranjska Gora

Kranjska Gora – znany ośrodek narciarski Słowenii. Odbywają się tam zawody pucharu świata w narciarstwie alpejskim mężczyzn. Ale latem miasteczko też ma kilka atrakcji, m.in. jeziorko Jasna (słoweń. Jasna jezero), znajdujące się u zbiegu rzek Mala i Velika Pisnica (są to dwa sztuczne zbiorniki połączone ze sobą). Tereny wokół Jasnej są idealne dla rodzin z dziećmi: sporo tu urokliwych ścieżek spacerowych oraz olbrzymie koryto rzeki, które może służyć jako duża kamienna „piaskownica”.
Nad jeziorem stoi pomnik Zlatoroga – symbol słoweńskich Alp Julijskich.

Jeziorko Jasna (słoweń. Jasna jezero)

8. Rzeka Socza

Socza (słoweń. Soča, wł. Isonzo) wypływa z Alp Julijskich (Trenta) i wpada do Zatoki Weneckiej. I nie bez powodu uważana jest za jedną z piękniejszych rzek Słowenii. Widok górskiej wody, z licznymi kaskadami, w przepięknym turkusowym kolorze na tle surowych, białych skał wydaje się wręcz nierzeczywisty. Można się o tym przekonać osobiście, w kilku miejscach przy jej brzegu ustawiono stoły i ławki, warto się tutaj zatrzymać na odpoczynek lub piknik. Można też wybrać się na dłuższą, ok. 20 km. wycieczkę ścieżką edukacyjną „Soška Pot” – od źródła rzeki w Trencie (początek przy schronisku Koča pri Izviru Soče) do miejscowość Bovec. Natomiast szukający mocniejszych wrażeń mogą pokusić się np. o rafting, albo lot paralotnią – dużym centrum sportów ekstremalnych jest Bovec.
Jako ciekawostkę należy dodać, że w 1500 r. opracowywano plany ufortyfikowania rzeki na wypadek tureckiego najazdu – zadanie to zlecono samemu Leonardo da Vinci.
W czasie I wojny światowej w dolinie rzeki Soczy toczyły się bardzo zacięte walki pomiędzy wojskami włoskimi i austro-węgierskimi (11 bitew). Pomimo prawie dwukrotnej przewagi liczebnej i zbrojnej Włosi ponieśli klęskę. Zginęły dziesiątki tysięcy żołnierzy, dlatego Socza określana jest często mianem „drugiego Verdun”.

Socza
Socza

9. Vrata Dolina

Vrata Dolina – miejsce doskonale znane turystom, którzy zdobywają Triglav najtrudniejszymi drogami, czyli ferratami: „Tominškova pot”, „pot čez Prag” i „pot čez Plemenice”. Prowadzą stąd także szlaki na otaczające dolinę masywy: Škrlaticy i Stenara oraz drogi wspinaczkowe na słynnej północnej ścianie Triglava.
Dolinę warto odwiedzić także rekreacyjnie i to z kilku powodów. Przede wszystkim dla pięknego wodospadu o nazwie „Slap Peričnik” – który składa się z dwóch piętrowych kaskad wody: niższa to Spodnji Peričnik (52 m) i wyższa Zgornji Peričnik (16 m). Za wodospadem znajduje się skalna grota. Można przejść wokół niej ścieżka turystyczną.
Na końcu doliny stoi schronisko Aljažev Dom – pięknie prezentujące się na tle świętej góry Słoweńców. Niedaleko niego znajduje się pomnik partyzantów górskich z okresu I Wojny Światowej, ma kształt haka wspinaczkowego z karabinkiem, wbitego w skalny blok.
Dolina Vrata znajduje się na terenie Triglavskiego Parku Narodowego. Rozpoczyna się w Mojstranie, wsi związanej z osobą księdza Jakoba Aljaža, który miał ogromne zasługi w popularyzacji turystyki górskiej (w 1889 r. odkupił szczyt Triglava, by szczyt został w słoweńskich rękach). W jęz. słoweńskim „vrata” oznacza „drzwi” – co można rozumieć, jako symboliczne zaproszenie do wejścia na szlak na Triglav (2864 m n.p.m.).

Schronisko Aljažev Dom, w tle Triglav

Pomnik partyzantów górskich z okresu I Wojny Światowej

10. Złotoróg

Złotoróg (Zlatorog) – nieśmiertelny biały koziorożec ze złotymi rogami, symbol słoweńskich Alp Julijskich. Związana jest z nim jedna z najpopularniejszych słoweńskich legend o miłości, chciwości i zdradzie. A było to tak: w dawnych czasach Dolina Triglavskich Jezer była piękną krainą, a zamieszkujący ją ludzie byli bardzo szczęśliwi pod opieką Złotoroga. Pewnego razu przez Trentę przejeżdżał bogaty wenecki kupiec. Tak bardzo spodobała mu się piękna córka szynkarza, że obiecał jej rodzicom worek klejnotów za rękę dziewczyny. Ponieważ ta była już zaręczona z ubogim myśliwym Janezem, jej matka zażądała od zakochanego chłopca, by w dowód miłości do jej córki przyniósł bukiet róż triglavskich lub złoty róg koziorożca. A że pora była zimowa Janez nie miał szans, żeby znaleźć kwiaty, dlatego zdesperowany wyruszył w góry po złote rogi koziorożca. Znalazł i strzelił do Złotoroga. Ranny koziorożec zdołał uciec, ale w miejscu gdzie krwawił wyrastały kwiaty róży triglavskiej. Janez zaślepiony rządzą ich zdobycia spadł z wysokiego urwiska, jego ciało przyniosła dopiero na wiosnę rzeka Soča. Złotoróg za karę zniszczył piękną dolinę i na zawsze opuścił Alpy Julijskie.

Złotoróg (Zlatorog) nad Jeziorem Jasna (Kranjska Gora)
Złotoróg (Zlatorog) – Jezioro Bohinjskie

11. Wąwóz Vintgar

Wąwóz Vintgar z wodospadem Šum –  jest to jedna z największych atrakcji turystycznych Słowenii. Dnem skalnego kanionu płynie rwąca górska rzeka, na końcu czeka nas widok wysokiego wodospadu Šum. Wodospad ma wysokość 13 m i jest największym słoweńskim wodospadem rzecznym.Po drodze zobaczymy imponujący most, który jest największym kamiennym mostem kolejowym zachowanym w całości w Słowenii. Wycieczkę można też przedłużyć i zwiedzić zabytkowy XV-wieczny gotycki kościół św. Katarzyny, przy okazji robiąc zgrabną pętlę.
Opis wycieczki: Wąwóz Vintgar – niezwykła atrakcja w Alpach Julijskich

Wąwóz Vintgar
Wąwóz Vintgar

Atrakcji Alp Julijskich jest oczywiście o wiele, wiele więcej. Wymieniliśmy jedynie te „obowiązkowe”, samych tylko wspaniałych górskich szczytów wystarczy na kilka osobnych wypraw. Opracowując ten artykuł znajdujemy materiały o kolejnych miejscach, które chcielibyśmy zobaczyć, a umknęły nam w trakcie przygotowania wyjazdu. Po prostu musimy tam jeszcze wrócić.

Co jeszcze jest na naszej liście, a gdzie nie dotarliśmy?
Szczyty: Jalovec, Prisojnik, Mojstrovka, Mangart.
Dolina Triglavskich Jezer
Wodospady: Boka (uznawany za najpiękniejszy w Słowenii) i Kozjak

Jedno jest pewne – w Alpy Julijskie warto pojechać. Region jest tak piękny i tak różnorodny, że zaspokoi nawet najbardziej wymagających turystów.

Wyjeżdżając w Alpy Julijskie warto mieć ubezpieczenie turystyczne (oprócz karty EKUZ). Koszt odpowiedniej polisy można szybko sprawdzić w poniższej porównywarce ubezpieczeń.