Połonina Wetlińska należy do najpopularniejszych tras wycieczkowych w Bieszczadach. Stosunkowo krótkie i dogodne podejście od parkingu z Przełęczy Wyżnej powoduje, że jest to, niestety, trasa bardzo zatłoczona. Dlatego proponujemy przejście całego grzbietu połoniny zaczynając od słynącego z pięknych panoram Smereka, dalej przez Przełęcz Orłowicza, urozmaiconą grań Szarego Berda i wejście na najwyższy, dostępny turystycznie wierzchołek Połoniny Wetlińskiej, czyli Osadzki (1253 m). Potem czeka nas niewyczerpujący przemarsz przez szerokie połacie traw pod Przełęczą Srebrzystą i wejście na Hasiakową Skałę (1228 m), pod którą stoi nowy, dostępny od września 2022 r. schron turystyczny.
Stąd, po obejrzeniu wspaniałych widoków, w pół godziny zejdziemy na Przełęcz Wyżną.
Kraj: Polska
Rejon: Bieszczady Wysokie
Punkt wyjścia: Smerek
Czas: 1 dzień
Pora roku: wiosna, lato, jesień, zima (zależnie od warunków śniegowych)
Trudności: brak trudności technicznych
Suma wzniesień: ok. 880 m
Długość trasy: ok. 15,5 km
Czas wyprawy: ok. 5:15 h (sam przemarsz) (zimą czas przejścia może być znacznie dłuższy).
Zobacz dodatkowe informacje:
Mapa online: Bieszczady
Komplet dodatkowych informacji o wyprawie: dojazd, mapy, przewodniki i inne, dostępny jest w panelu bocznym po prawej stronie (na smartfonach na dole).
Poniżej prezentujemy fragment mapy “Bieszczady” Wydawnictwa Compass z zaznaczoną trasą na Smerek i Połoninę Wetlińską
Wyprawę rozpoczynamy przy czerwonym szlaku w połowie odległości pomiędzy wsią Smerek a Kalnicą (jadąc od strony Smereka, po prawej stronie). Z głównej drogi należy skręcić w prawo, w drogę, która przeprowadza nas mostem na drugą stronę Wetlinki. Przed wejściem na most znajduje się kasa BdPN [opłaty]. Po drugiej stronie rzeczki znajduje się obszerny, nieutwardzony parking. Szlak przebiega początkowo drogą szutrową, po kilkudziesięciu metrach skręca w prawo, stąd czeka nas 2 h marsz na szczyt Smereka. Przechodzimy po kładce przez potok i teraz już leśną, ale wygodną ścieżką wspinamy się powoli do góry.
Pierwsza połowa szlaku nie jest zbyt atrakcyjna. Droga prowadzi cały czas przez las, nie ma też po drodze żadnych widoków, chociaż trzeba przyznać, że wędrówka pośród wysokich bukowych drzew, szczególnie latem jest bardzo przyjemna. Po godzinie marszu dochodzimy do tablic Bieszczadzkiego Parku Narodowego, przy szlaku pojawiają się również tabliczki informacyjne ścieżki przyrodniczej „Suche Rzeki – Smerek”. Wkrótce dochodzimy do dużej, drewnianej wiaty (dobre miejsce na odpoczynek).
Las powoli staje się coraz bardziej przejrzysty, mniej już przy ścieżce krzewów, za to pojawiają się ciekawe niewielkie wychodnie skalne i zaraz przy szlaku małe źródełko. Ścieżka cały czas wznosi się w górę i wkrótce wyprowadza nas z lasu.
Podchodzimy jeszcze kilkadziesiąt metrów w górę i możemy napawać się pierwszymi widokami. Dobrze widać pierwszy cel naszej wyprawy – szczyt Smereka, ze stojącym na nim krzyżem. Powyżej poziomu lasu zaczynają się już połoniny. U stóp zielonego zbocza dobrze widoczne są występujące tu grechoty skalne. Podchodząc coraz wyżej z trudem opanowujemy chęć nieustannego odwracania się i oglądania przepięknych panoram.
Taki widok nas czeka po wyjściu z lasu
Stosunkowo stromą ścieżką wychodzimy na szczyt Smereka (1222 m). Ma on dwa wierzchołki, które mają formę dwóch równoległych grzęd skalnych. Dla turystów udostępniony jest niższy wierzchołek. Znajduje się tutaj krzyż (stoi w miejscu śmierci turysty rażonego piorunem).
Stromy, północny stok Smereka miejscowa ludność zwała dawniej „Ścianą”, a obniżenie między grzędami – Dołyną. Szczyt należy do jednych z najlepszych punktów widokowych na naszej trasie, dlatego też warto tutaj zrobić dłuższy odpoczynek.
Rozciągają się stąd przepiękne panoramy, widać stąd m.in. Połoninę Wetlińską, Wielką Rawkę, Wysoki Dział (Pasmo Wołosania i Chryszczatej), dobrze widoczne są też miejscowości Wetlina i Smerek.
Panoramy ze Smereka
Ze Smereka schodzimy na Przełęcz Orłowicza (1099 m) – oddziela ona Smerek od Szarego Berda w masywie Połoniny Wetlińskiej. W jej zachodnim obniżeniu krzyżują się szlaki turystyczne, z tego też powodu jest to jedno z liczniej odwiedzanych (i zarazem wydeptanych) miejsc. Nasz czerwony szlak z Smereka na Połoninę Wetlińską krzyżuje się z żółtym szlakiem z Wetliny do Suchych Rzek i Zatwarnicy, na płn.-zach. zbiega czarny szlak przez Krysową do Jaworca (Bacówka PTTK).
Dalej poruszamy się ścieżką biegnącą wzdłuż głównego grzbietu Połoniny Wetlińskiej. Przed nami cały czas widok na połoniny i bieszczadzkie szczyty (przy ścieżce wiele ciekawych okazów botanicznych, m.in. róże alpejskie).
Na trasie od Przełęczy Orłowicza
W drodze na Osadzki (1253 m)
Widok na Połoninę Wetlińską
Za przełęczą czeka nas bardzo ciekawy odcinek, mianowicie przejście wzdłuż grzędy wychodni piaskowcowych Szarego Berda (1108 m). Wzdłuż niżej położonej jego grani rośnie jaworzyna i buczyna ziołoroślowa, panujące tu warunki powodują, że drzewa są niskie i powykrzywiane.
Po prawej stronie mijamy teraz Hnatowe Berdo, na które nie prowadzi szlak turystyczny. Z miejscem związana jest ciekawa legenda (legenda o Hnatowym Berdzie).
Nasz szlak doprowadza na stromą, kamienistą grań pokrytą grechotami, jest to Osadzki Wierch (1253 m), drugi co do wysokości i najwyższy dostępny szlakiem turystycznym szczyt w paśmie Połoniny Wetlińskiej. Rozciąga się stąd ładny widok m.in. na Połoninę Caryńską i grupę Tarnicy.
Z Osadzkiego schodzimy po kamiennych schodach, widać stąd w całej okazałości naszą ścieżkę biegnącą tuż pod granią Połoniny Wetlińskiej i cel naszej wyprawy: Hasiakową Skałę i schronisko turystyczne. Wg tablic informacyjnych zostało nam do przejścia 45 min. W trakcie marszu zwraca naszą uwagę duża niebieska plama w obniżeniu stoku po prawej stronie, jest to kępa kwitnących chabrów Kotschyego.
Po 4 godz. od startu w Smereku osiągamy główny cel naszej wyprawy Hasiakową Skałę (1228 m). Do niedawna stało tutaj słynne schronisko o wdzięcznej nazwie „Chatka Puchatka”. W 2020 r. rozpoczęto prace budowlane nowego schronu budowlanego. obiekt został udostępniony dla turystów we wrześniu 2022 r.
Przebiega tędy czerwony Główny Szlak Beskidzki oraz żółty na Przełęcz Wyżnią. Jest to chyba najbardziej popularne miejsce w całych polskich Bieszczadach. Stosunkowo krótkie podejście z Przełęczy Wyżnej sprawia, że miejsce odwiedzają rodziny z dziećmi, wycieczki szkolne i wiele starszych osób.
Hasiakowa Skała jest wspaniałym punktem widokowym, widać stąd doskonale m.in.: Połoninę Caryńską, Małą i Wielką Rawkę oraz Przełęcz Wyżnia (od południa).
Tak wyglądała “Chatka Puchatka”, obok zdjęcie nowego schronu turystycznego.
Kamienistą drogą schodzimy na Przełęcz Wyżną – najpierw szlakiem czerwonym (Główny Szlak Beskidzki), z którego skręcamy w zielony łącznikowy i następnie w żółty, którym dotrzemy w dół na parking. Droga początkowo biegnie wśród połonin, potem wchodzi do lasu, w niektórych miejscach tworzy szeroką rynnę, otoczoną z dwóch stron wysokimi bukami.
Ostatni odcinek szlaku przebiega przez otwartą przestrzeń, dookoła rosną niskie drzewa, krzewy i trawy. Na Przełęczy Wyżnej znajduje się pomnik Jerzego Harasymowicza, poety związanego z Bieszczadami, który stanowi symboliczny grób poety w kształcie bramy (prochy Jerzego Harasymowicza rozsypano nad bieszczadzkimi połoninami). Za nim posadzono głóg “Maria” – poświęcony żonie Poety.
Stoi też tutaj „Pomnik Ofiarom gór i ratownikom niosącym im pomoc”, upamiętniający pracę ratowników z bieszczadzkiej grupy GOPR. Na przełęczy jest duży parking, przystanek PKS i Galeria nad Berehami.