Główny Szlak Świętokrzyski – odcinek z Trzcianki do Świętej Katarzyny. Jest to najbardziej znany fragment Gór świętokrzyskich, znajduje się tu klasztor Święty Krzyż na Łysej Górze, a nieco dalej najwyższy ich szczyt Skała Agaty (613,96 m), która według pomiarów z 2019 roku odebrała ten tytuł Łysicy niższej o … 60 cm. Cała trasa przebiega przez teren Świętokrzyskiego Parku Narodowego.

Etap 2: TRZCIANKA – ŚWIĘTA KATARZYNA (18 km)

Autorami opisu są Renia i Mikołaj – prowadzący blog Przekraczając Granice

Ruszamy z Trzcianki, wsi położonej w gminie Nowa Słupia, do której dojechaliśmy busem z Kielc. Już po chwili wchodzimy w las i zaczynamy podejście pod jeden z najwyższych szczytów Gór Świętokrzyskich. Droga cały czas wiedzie przez las i po około pół godzinie marszu stajemy przed jednym z najstarszych zachowanych polskich klasztorów – obecnie Opactwo na Świętym Krzyżu zamieszkuje Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Święty Krzyż/Łysa Góra (594 m) od wieków był miejscem kultu, początkowo pogańskich bóstw, a od początku XII wieku wyznawców kościoła rzymsko-katolickiego.

Na to miejsce warto poświęcić trochę czasu i odwiedzić przynajmniej Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Chociaż polecamy również niewielkie, ale bardzo ciekawe dwa muzea – Muzeum Misyjne Misjonarzy Oblatów, gdzie zgromadzono pokaźną kolekcję artefaktów z całego świata oraz Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Zabudowania klasztorne, w którym się mieszczą, przez stulecia swojego istnienia posiadały różne funkcje. Znajdowało się tam nawet jedno z najcięższych więzień – najpierw carskich, potem polskich i niemieckich. Swoje kary odbywali w nim tak odmienni więźniowie jak: Sergiusz Piasecki (pisarz i oficer AK) czy Stefan Bandera (skrajny nacjonalista ukraiński).

Święty Krzyż - Klasztor Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej

Na Świętym Krzyżu znajduje się również wieża radiowo-telewiWieża radiowo-telewizyjna na św. Krzyżuzyjna wybudowana w 1966 roku. Dzięki swojej wysokości (157 m) jest doskonale widoczna nawet z odległych zakątków Gór Świętokrzyskich. Tuż obok niej dostępne za niewielką opłatą (7 zł lub 3,50 zł) mieści się jedno z najbardziej znanych polskich gołoborzy. Ustawiono na nim platformę widokową, z której rozciąga się widok na okoliczne pasma górskie.

Pomni tego, że zostało jeszcze ok. 17 km, a na nich kilka atrakcyjnych punktów, ruszamy dalej. Początkowo droga wiedzie w dół asfaltem aż do wsi Huta Szklana, gdzie tuż przy wejściu do Świętokrzyskiego Parku Narodowego mijamy duży parking. Paręset metrów dalej wybudowano Osadę Średniowieczną, w której za 10 zł (bilet wstępu) można dowiedzieć się, jak kiedyś żyli mieszkańcy tych rejonów. Biorąc pod uwagę prezentacje ubranych w dawne stroje przewodników, na zwiedzanie poświęcić trzeba około godziny. Potem już dobrze przygotowaną ścieżką biegnącą skrajem lasu idziemy aż do wsi Podlesie. Ten około 6-cio kilometrowy odcinek umilają nam z jednej strony widoki na leśne ostępy podnóża Księżej Skały, a z drugiej na pola uprawne i odległe wzniesienia.

Kolejne 2 kilometry to spacer po asfalcie i tu warto zwracać bKapliczka św. Mikołajaaczną uwagę na znaki. W końcu dochodzimy do kolejnej bramy Świętokrzyskiego Parku Narodowego i zagłębiamy się w las, gdzie po chwili zaczynamy kolejne podejście. Na wysokości 544 m mijamy drewnianą kapliczkę poświęconą św. Mikołajowi. Postawiono ją w tym miejscu, aby chroniła przed rabusiami pielgrzymów i podróżnych przemierzających te rejony. Tuż za kapliczką skręcamy w lewo i ruszamy w kierunku najwyższego szczytu Gór Świętokrzyskich.

No właśnie, i tu zaczyna się górka, a właściwie dwie. Jeszcze do niedawna za najwyższy szczyt tego pasma górskiego uważano Łysicę, której wysokość szacowano na ok. 613 m. Należała ona do Korony Gór Polskich i to na niej ustawiono duży krzyż i sporo ławek do odpoczynku. Całkowicie pomijano zaś znajdującą się o niecały kilometr wcześniej na naszej trasie Górę (Skałę) Agaty (613,96 m). Przeprowadzone jednak niedawno badania zweryfikowały poprzednie dane pomiarowe i od 2019 roku to właśnie ten drugi szczyt uzyskał palmę pierwszeństwa. Przewyższa poprzedni o całe… 60 cm. Jakby to nie wyglądało naprawdę, jednego możemy być pewni – idąc Głównym Szlakiem Świętokrzyskim, zdobędziemy najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich.

Po chwili odpoczynku na Łysicy zaczyna się ostatni etap naszej dzisiejszej wędrówki. Od teraz idziemy już tylko w dół, co nie oznacza, że będzie łatwo. Przy schodzeniu z Łysicy trzeba uważnie stawiać nogi, gdyż przez dłuższy czas ścieżka wiedzie przez rumowisko skalne. Niedaleko końca naszej wędrówki stajemy jeszcze przed kolejną drewnianą kapliczką, którą poświęcono św. Franciszkowi. Tuż obok niej znajduje się niewielkie źródełko obdarzone podobno cudownymi mocami. Czy takowe posiada, nie wiemy, ale spokojnie pijemy z niego wodę. Od tego miejsca pozostało nam jeszcze tylko kilkaset metrów i meldujemy się przy zabudowaniach klasztoru w Świętej Katarzynie. Niestety, z powodu ścisłej klauzuli w nim panującą nie zobaczymy jego wnętrz. Możemy jednak zajrzeć do przyklasztornego kościoła, co też czynimy. Po drugiej stronie ścieżki, którą dotarliśmy w to miejsce, znajduje się parking, a za nim rzadko odwiedzane murowana kapliczka i dwie mogiły (powstańca z 1863 roku i partyzanta z II wojny światowej).Skamielina w Muzeum Minerałów i Skamieniałości

Mamy jeszcze chwilę, więc zaglądamy do mieszczącego się w Świętej Katarzynie Muzeum Minerałów i Skamieniałości, gdzie za 10 zł podziwiamy niesamowity świat zaklęty w kamieniu.

Etap 1: GOŁOSZYCE – TRZCIANKA (20 km)

Etap 3: ŚWIĘTA KATARZYNA – ZABIELIGÓRZE (20 km)

Etap 4: ZABIELIGÓRZE – MIEDZIANA GÓRA (17 km)

Etap 5: MIEDZIANA GÓRA – KUŹNIAKI (18 km)